تشخیص نسل cpu

CPU یا پردازنده‌ مرکزی، قلب تپنده یک رایانه است که مسئول اجرای دستورالعمل‌ها و انجام محاسبات لازم برای اجرای برنامه‌ها و سیستم‌عامل‌ها هست. این مؤلفه اصلی، با پردازش داده‌ها و مدیریت جریان اطلاعات در سیستم رایانه‌ای، نقش حیاتی را ایفا می‌کند. در طول دهه‌های اخیر، سی پی یوهای مدرن با معماری‌های مختلفی از جمله تک‌هسته‌ای، چندهسته‌ای و چند نخی ظهور یافته‌اند که توان پردازشی و قابلیت چندکاره سازی را افزایش داده‌اند. در ادامه به بررسی نسل‌های برندهای مختلف می‌پردازیم.

سی پی یو‌های برند اینتل

در دهه‌های 1980 و 1990، اینتل با معرفی سری پردازنده‌های پردازنده پنتیوم، مرزهای عملکرد و کارایی را گسترش داد. پردازنده 386 که در سال 1985 عرضه شد، اولین پردازنده پشتیبان از محاسبات 32 بیتی بود و دوره جدیدی از قدرت پردازش را رقم زد. در ابتدای قرن 21، با افزایش رقابت از سوی سایر تولیدکنندگان تراشه، اینتل تمرکز بیشتری بر تحقیق و توسعه گذاشت که منجر به معرفی فناوری‌های نوآورانه‌ای مانند Hyper-Threading برای بهبود پردازش هم‌زمان و معماری Core برای افزایش عملکرد و کارایی انرژی شد.

در سال‌های بعد یکی از مهم‌ترین نقاط عطف در تاریخچه اینتل، معرفی معماری پردازنده Core در سال 2006 بود. پردازنده‌های سری Core نمایانگر یک تحول بزرگ در طراحی پردازنده‌ها بودند و عملکرد، کارایی و قابلیت‌های جدیدی را به ارمغان آوردند. معماری Core بر پایه فناوری ساخت 64 بیتی بنا نهاده شده بود و از فناوری‌هایی مانند پردازش چندهسته‌ای، حافظه نهان بزرگ‌تر و تکنولوژی‌های کاهش مصرف انرژی بهره می‌برد. پردازنده‌های اولیه این سری شامل Core 2 Duo و Core 2 Quad بودند که نسبت به نسل قبلی، افزایش چشمگیری در سرعت و عملکرد داشتند.

در سال‌های اخیر، اینتل سری پردازنده‌های Core خود را به طور مستمر بهبود بخشیده است. پردازنده‌های جدیدتر این سری مانند نسل‌های 13 و 14، از جدیدترین فناوری‌های اینتل بهره می‌برند. آن‌ها دارای هسته‌های پردازشی قدرتمندتر، گرافیک داخلی ارتقا یافته، پشتیبانی از فناوری‌های واقعیت مجازی و هوش مصنوعی و بهینه‌سازی برای کارایی انرژی بالاتر هستند. پردازنده‌های Core امروزی نه تنها برای رایانه‌های شخصی و لپ‌تاپ‌ها، بلکه برای کاربردهای گسترده‌تری از جمله سرورها، سیستم‌های گرافیکی و سیستم‌های محاسبات فشرده مورد استفاده قرار می‌گیرند. معماری Core همچنان یکی از ستون‌های اصلی استراتژی اینتل باقی می‌ماند

مشخصات انواع نسل‌های لپ تاپ بسیار مهم است که قبل از تشخیص نسل پردازنده لپ تاپ یا کامپیوتر رومیزی نیاز است که از آن آگاه باشید. توانایی و قدرت سیستم شما توسط سی پی یو تعیین می‌شود با این اوصاف اطلاع از جزئیات مربوط به آن می‌تواند راه انتخاب را برای کاربران هموارتر سازد. در ادامه با چند روش شما را آشنا می‌کنیم تا با این پردازنده‌ها بیشتر آشنا شوید. 

پردازنده اینتل Core i5-12400F بدون باکسمشاهده کالا

سی پی یوهای برند AMD

AMD یا Advanced Micro Devices شرکتی پیشگام در تولید تراشه‌های کامپیوتری است که ریشه در سال 1969 دارد. این شرکت در ابتدا با نام Fairchild Semiconductor شناخته می‌شد و در زمینه تولید میکرو پردازنده‌ها و حافظه‌های نیمه‌هادی فعالیت می‌کرد. در سال 1975، شرکت به نام AMD تغییر نام داد و بر تولید پردازنده‌های رقیب اینتل متمرکز شد. AMD با معرفی پردازنده K5 در سال 1996، وارد بازار پردازنده‌های x86 شد و از آن زمان با محصولاتی مانند آتلون و فنوم، جایگاه خود را در این بازار تثبیت کرد. معرفی معماری Zen و سری پردازنده‌های Ryzen در سال 2017، نقطه عطفی برای AMD بود که باعث افزایش رقابت با اینتل در بازار پردازنده‌های دسکتاپ و لپ تاپ شد.

سری پردازنده‌های Ryzen از AMD، نقطه عطف مهمی در صنعت پردازنده‌های شخصی بود. این سری که بر پایه معماری Zen طراحی شده، در سال 2017 معرفی گردید و چشم انداز جدیدی را برای کارایی و ارزش دریافتی در برابر هزینه ارائه کرد. سری Ryzen شامل چندین خانواده از جمله Ryzen 3، Ryzen 5، Ryzen 7 و Ryzen 9 هست که برای کاربران مختلف از گیمرها گرفته تا متخصصان محتوا و کاربران حرفه‌ای طراحی شده اند. سری Ryzen همچنین از نظر مصرف انرژی بسیار کارا است و انتخابی ایده آل برای لپ‌تاپ‌ها و سیستم‌های دسکتاپ محسوب می‌شود. عرضه نسل‌های جدیدتر Ryzen باعث افزایش رقابت در بازار پردازنده‌های شخصی شده است.

مشخصات پردازنده را از کجا پیدا کنیم؟ 

برای تشخیص نوع نسل پردازنده ابتدا لازم است با انواع پردازنده‌ها آشنا شوید. اگر پردازنده نصب شده بر سیستم کامپیوتری شما متعلق به شرکت اینتل و از سری core باشد، قدرت و مشخصات آن با استفاده از علائم اختصاری i۳، i۵، i۷ یا i۹ نشان داده می‌شود. این مودیفایرها (modifier) میزان توان پردازنده را مشخص می‌کنند. در ادامه به توضیح روش‌های مشاهده نوع نسل پردازنده می‌پردازیم: 

استفاده از تگ چسبیده روی لپ‌تاپ

اگر به تگ چسبیده به لپ‌تاپ خود دقت کنید بعد از سری core عددی چهار یا پنج رقمی نوشته می‌شود که دو رقم اول آن نشان دهنده نسل پردازنده است. البته در نظر داشته باشید جدیداً بر روی تگ بسیاری از لپ‌تاپ‌ها عدد چهار رقمی درج نمی‌شود و به‌سادگی زیر سری آن رقم مربوط به نسل پردازنده نوشته شده است. به طور مثال اگر در زیر سری (Core i) عبارت (10th Gen) درج شود به معنای آن است که پردازنده سیستم مورد نظر شما نسل ده است. 

مراجعه به قسمت مشخصات ویندوز

مشاهده مشخصات پردازنده و سایر اطلاعات سیستم شما در ویندوز بسیار آسان است. ابتدا به قسمت تنظیمات ویندوز بروید، می‌توانید این کار را با جستجوی عبارت Settings در قسمت سرچ ویندوز انجام دهید یا از میان‌بر Win+I استفاده کنید. سپس بخش سیستم را انتخاب کنید و در پنجره باز شده به انتهای لیست بروید. در اینجا گزینه درباره را انتخاب کنید. در این بخش تمامی اطلاعات مربوط به سیستم شما، از جمله نوع و نسل پردازنده و نسخه RAM، نمایش داده می‌شود.

استفاده از مدیریت دستگاه (Device manager) 

برای بررسی مشخصات پردازنده در ویندوز، می‌توانید از Task Manager استفاده کنید. برای ورود به Task Manager، روی آیکون منوی استارت کلیک راست کرده و گزینه Task Manager را انتخاب کنید. سپس در پنجره باز شده، بخش پردازنده (Processors) را انتخاب نمایید. در این قسمت، جزئیات مشخصات پردازنده از جمله سری و نسل آن را مشاهده خواهید کرد.

پردازنده ای ام دی CPU AMD Ryzen 5 7600 AM5 بدون باکسمشاهده کالا

تشخیص جدیدترین نوع نسل پردازنده

به طور کلی، پردازنده می‌تواند به عنوان مغز سیستم‌های کامپیوتری یا لپ‌تاپ در نظر گرفته شود. درک دقیق‌تر اهمیت شناسایی آخرین نوع پردازنده‌ها می‌تواند به شما در خرید لپ تاپ کمک کند. برای بسیاری از افراد حتی با کاربری خانگی داشتن سیستم‌های با عملکرد مناسب امری ضروری است و اگر نتوانند مشخص کنند کدام پردازنده برای نیازهایشان مناسب است، ممکن است انتخاب نادرستی داشته باشند. این مسئله می‌تواند به هدر رفت انرژی و هزینه‌های اضافی برای خریداران منجر شود؛ بنابراین، برای جلوگیری از این مشکلات، ضروری است که اطلاعات جامع و کاملی درباره پردازنده‌های استفاده شده در سیستم‌های کامپیوتری و لپ‌تاپی را داشته باشید.

تشخیص نوع پردازنده دشواری خاصی برای بیشتر افراد ندارد. برای شناسایی مشخصات پردازنده، نیازی به تسلط بر مباحث پیچیده کامپیوتری نیست، مگر آن که به عنوان یک کارشناس قصد بررسی سی پی یو را داشته باشید و به اطلاعات بیشتری همچون فرکانس پردازنده یا تعداد هسته‌های به کار رفته در پردازنده نیاز داشته باشید.

تمامی شرکت‌های تولیدکننده پردازنده (CPU) به دنبال ورود انواع جدید و به‌روزتری از پردازنده‌ها به بازار هستند. پردازنده‌های جدید به طور معمول نسبت به نسل‌های قبلی ارتقاء سرعت و عملکرد دارند؛ اما برای مقایسه دو دستگاه مختلف از لحاظ عملکردی، نباید تنها به سری و نسل پردازنده اکتفا کرد؛ بلکه باید به بسیاری از عوامل دیگر نیز توجه داشت.

در پردازنده‌های شرکت اینتل، عدد درج شده در کنار نشان اختصاری Core i نشان‌دهنده سطح قوی‌تر یا ضعیف‌تر بودن پردازنده است. به طور مثال، پردازنده‌های با عدد بالاتر مثل Core i7 نسبت به پردازنده‌های با عدد کمتر مانند Core i5 یا Core i3، عملکرد قوی‌تری دارند.Top of Form

توان پردازنده نه تنها به سری پردازنده بلکه به عوامل دیگر نیز وابسته است. یکی از عوامل مهم تعیین توان پردازنده، نسل آن است. هرچه نسل پردازنده بالاتر باشد، یعنی زمان تولید و عرضه آن به زمان حال نزدیک‌تر است. این به این معناست که پردازنده‌های نسل جدیدتر دارای تکنولوژی به‌روزتر و عملکرد بهتری هستند. اگر دو لپ‌تاپ دارای سری و نسل‌های متفاوتی باشند، سؤالی که مطرح می‌شود این است که کدام یک بهتر است؟ به طور کلی، نسل پردازنده اهمیت زیادی در عملکرد کلی سیستم دارد و هرچه نسل پردازنده بالاتر باشد، عملکرد بهتری خواهد داشت. با این توضیحات، می‌توان اظهار داشت که لپ‌تاپی با پردازنده Core i۵ نسل ۱۲، عملکرد بهتری نسبت به Core i۷ نسل ۱۱ دارد.

برای تشخیص اینکه کدام مدل پردازنده جدیدتر است، می‌توانید به شماره نسل پردازنده و کد SKU آن توجه کنید. به عنوان مثال، اگر نام پردازنده شما را ببینید که شامل سری (Intel TM Core i۷ ۱۰۶۵G۷) است، دو رقم بعد از "Core i" نسل آن را نشان می‌دهد. در این مثال، پردازنده متعلق به سری Core i۷ و نسل دهم (۱۰) است. عدد بعدی که معمولاً بعد از نسل آمده، کد SKU یا شناسه محصول است. این کد SKU برای هر مدل پردازنده مخصوص است و معمولاً به عنوان شماره مدل استفاده می‌شود.

همچنین، برخی از مدل‌های پردازنده ممکن است دارای یک حرف اضافی باشند که به معنای ویژگی خاصی از پردازنده است، مانند نیاز به قدرت گرافیکی بیشتر. این حرف معمولاً بعد از کد SKU ظاهر می‌شود و می‌تواند به شما کمک کند تا ویژگی‌های خاص مدل پردازنده را شناسایی کنید.

داشتن اطلاعات و اخبار به روز در حوزه‌ی تکنولوژی می‌تواند به شما کمک بسیاری در این مسیر کند. به عنوان مثال، با داشتن آگاهی از آخرین نسل‌های پردازنده‌های موجود در بازار، مانند نسل ۱۴ اینتل، می‌توانید تا حدودی از سردرگمی خود کاسته و تصمیم‌گیری‌های بهتری انجام دهید؛ اما باید به یاد داشت که اگر شما یک لپ‌تاپ با پردازنده‌ای با عنوان نسل ۱۴ را در بازار مشاهده کنید، منطقی است که نسل پردازنده‌ی این دستگاه بیشتر از ۱۴ نباشد.

در پردازنده‌ AMD ، نام‌گذاری و تشخیص آن‌ها به دو دسته APU و CPU تقسیم می‌شود. در پردازنده‌های APU از گرافیک یکپارچه رادون (Radeon) استفاده می‌شود. در حالی که در سی پی یو‌های سری رایزن (Ryzen)، نام گذاری شامل نام برند، سری پردازنده و مدل آن است که به صورت یک عدد ۴ رقمی نمایش داده می‌شود. اولین رقم از سمت چپ بعد از (Ryzen) سری پردازنده (نسل) را مشخص می‌کند. به عنوان مثال، در پردازنده با نام Ryzen ۷۶۰۰، عدد ۷ نسل پردازنده را نشان می‌دهد و مشابه پردازنده‌ اینتل هر چه عدد آن بزرگ‌تر باشد یعنی قدرت آن بیشتر است. 

در پردازنده‌های AMD، رقم دوم از سمت چپ اعداد مدل پردازنده قدرت آن را نمایان می‌کند. به عنوان مثال، پردازنده Ryzen ۷۷۷۰۰ از جدیدترین نسل‌های این برند است که دارای قدرت ۷۷۰۰ است و نسبت به پردازنده‌های قبلی نظیر Ryzen ۵۶۰۰ هم جدیدتر و هم قوی‌تر است. این اعداد به همراه حروفی نیز می‌آیند که مشخصات مخصوص هر پردازنده را نشان می‌دهند.

پردازنده اینتل Core i3-12100 بدون باکسمشاهده کالا

رقم دوم از سمت چپ قدرت پردازنده را نشان می‌دهد. برای مثال، سی پی یو رایزن ۷۷۷۰۰ جزو جدیدترین نسل‌های این برند است که قدرت ۷۷۰۰ را دارا است و نسبت به ۵۶۰۰ هم جدیدتر و هم قوی‌تر است. در کنار این اعداد، حروفی نیز دیده می‌شوند که در یک جدول تمامی این حروف را به صورت کامل برای شما آورده‌ایم:  

در انتخاب بین پردازنده‌های اینتل و رایزن، باید از طیف گسترده‌ای از عوامل مؤثر در کارایی سیستم اطلاعات کسب کرد. این عوامل شامل اندازه بودجه، نوع کاربری (مانند بازی‌های رایانه‌ای، ویرایش ویدیو، یا کاربری معمولی)، نیازهای خاص نرم‌افزاری، توانمندی‌های گرافیکی و اهمیت قطعات دیگر مثل حافظه RAM و حافظه داخلی است. همچنین، باید توجه شود که علاوه بر عملکرد، قیمت، قدرت گرافیکی مدرن، پشتیبانی از تکنولوژی‌های جدید و قابلیت ارتقاء نیز می‌توانند در انتخاب تأثیرگذار باشند. به طور کلی، بررسی دقیق نیازها و مقایسه ویژگی‌های هر پردازنده با نیازهای شما، بهترین راهنمایی برای انتخاب میان دو برند است.

سخن آخر

اهمیت پردازنده (CPU) در عملکرد لپ‌تاپ و سیستم‌های کامپیوتری بسیار بالاست. برای انتخاب بهترین پردازنده، ابتدا باید نیازهای خود را مشخص کرده و سپس به انتخاب نوع، سری و نسل پردازنده بپردازید. همچنین باید به این نکته توجه داشته باشید که هرچه نسل و سری پردازنده مورد نظر شما بالاتر باشد، هزینه آن نیز افزایش می‌یابد.

توجه داشته باشید که در صورت خرید لپ‌تاپ‌های آکبند و باز نشده، احتمالاً نمی‌توانید نسل‌های پایین‌تر را در بازار پیدا کنید، به‌ جز آن که لپ‌تاپ استوک باشد. برای اطمینان از به‌روز بودن و نسل بالا بودن پردازنده سیستم، حتماً از روش‌های ذکر شده برای بررسی استفاده کنید تا مشکلاتی را تجربه نکنید. اگر هدف شما انجام بازی‌های سنگین یا نصب برنامه‌های مهندسی است، بهتر است به سمت لپ‌تاپ‌های یا دسکتاپ‌هایی با سری و نسل بالاتری بروید. انتخاب پردازنده‌های سطح پایین ممکن است در استفاده روزانه با مشکل مواجه شوید و پردازنده‌ی مورد استفاده توانایی اجرای برنامه‌های سنگین را نداشته باشد.