شناخت پردازنده
در ابتدا یک سوال باید از شما بپرسم آیا می دانید چرا پردازنده اینتل ( CPU intel) بسیار میان کاربران محبوب است؟ این روزها مدل خرید کردن کالاها عوض شده به خصوص وقتی بحث خرید وسیلهای میشود که به تکتولوژی وابسته است. اگر شما سنتان قد بدهد و یادتان باشد در زمان قدیم برای خرید کامپیوتر پدر دست ما را میگرفت و به مغازه میبرد و با توجه به بودجهاش برایمان کامپیوتر میخرید. یا به پسرهای فامیل اعلام میکرد که یک کامپیوتر با علم خودشان برای ما بخرند، بدون در نظر گرفتن هارد، سیپییو، رم، صفحه نمایش و دیگر مشخصات مهم، یک کامپیوتر خریداری میشد و ممکن بود وقتی به خانه میرسید اصلا امکانات مورد نیاز ما را هم نداشته باشد؛ اما امروزه همه چیز تغییر کرده است، علم پیشرفت کرده و ما میتوانیم با آگاهی کامل، کالایی که میخواهیم را خریداری کنیم. مثلا برای خرید لپ تاپ، سیستم و کیس باید به این نکته مهم که پردازنده آن نسل چند است دقت کنیم. آیا میدانید سیپییو یک قطعه مهم در قطعات کامپیوتر است؟ در ادامه به صورت کامل برایتان توضیح خواهم داد.
پردازنده یا CPU چیست؟
آیا شما میدانید در بازار چه قطعه ای از سیستم را مغز رایانه ای معرفی کردهاند؟ پردازنده یا سیپییو را در بازار امروز به عنوان مغز و قلب رایانه معرفی کردهاند. در واقع پردازنده واحد پردازش مرکزی سیستم به حساب میآید. پردازنده قطعه مهمی از رایانه است که مسئولیت اجرای اقدامات، برنامهها و محاسبات بر گردن آن است. پردازنده یا همان سیپییو اطلاعات ورودی به رم را از رم دریافت میکند و سپس عملیات را مورد پردازش قرار میدهد. سپس کدگشایی میکند و در نهایت خروجی را ارائه میدهد. سیپییو تنها برای لپ تاپ و کامپیوترهای شخصی نیست بلکه در اکثر دستگاههای هوشمند مثل گوشی موبایلها، تبلت، تیوی (TV) و بسیاری از قطعه های الکترونیکی پیدا میشود. پردازندههای مرکزی معمولا در ابعاد مربع هستند و به شکل تراشه های کوچک طراحی شدهاند، محل قرارگیری آنها روی مادربرد است و در تعامل با بقیه سخت افزارها شروع به انجام عملیات رایانهای میکند. لازم است به عنوان نکته نهایی این را بدانید که هر سیپییویی نیاز به فن دارد تا در عملکرد آن مشکل ایجاد نشود. فن پردازنده جلوی داغ کردن پردازنده را میگیرد.
مراحل عملکرد سیپییو
پردازندههای امروزی کارکرد متفاوت با نسلهای قدیمیتر خود دارند. با گذشت زمان پیشرفتهای پیدرپی در شیوۀ عملکرد آنها ایجاد شده است. پردازنده های جدید، قدرت پردازشی بسیاربالایی دارند که باعث شده تفاوت زیادی با نسلهای قدیمی خود داشته باشند. با این که عملکرد آنها پیشرفت کرده است اما کارکرد و فعالیتهای آنها شبیه به قبلیها است. به عبارت دیگر، پردازنده طی سه مرحلۀ ساده شروع به پردازش اطلاعات میکند. مراحلی که شامل موارد زیر هستند:
- واکشی (Fetch)
- کد گشایی (Decode)
- اجرا (Execute)
انواع پردازنده:
- پردازندهintel
- پردازنده AMD
اینتل
کمپانیهایی که این سیپییوها را تولید می کنند تنوع بسیار زیادی در محصولات شرکت خود ایجاد میکنند؛ آنها توانستند پردازندههایی با قابلیتهای متفاوت به وجود بیاورند. از این رو شما می توانید با توجه به نیاز خود و بودجه ای که برای خرید دارید، برای خرید سیستم با پردازنده مناسب اقدام کنید. این شرکتها به نیازهای کاربران بسیار توجه کردهاند و سپس اقدام به طراحی این پردازندهها کردند. یکی از آنها اینتل است، اینتل شرکتی بزرگ و قدرتمند در زمینه ی تولید انواع سخت افزار کامپیوتر می باشد و تا به الان با طراحیهای هوشمندانهی خود توانسته است موفقیت فوق العادهای به دست آورد. اینتل در سال 1968 تاسیس شد و تا به امروز با تولید انواع پردازنده های اینتل توانسته توجه افراد زیادی را به خود جلب کند. یکی از رقیبهای خفن پردازندههای برند اینتل، پردازندههای ای ام دی است که باهم رقابت تنگاتنگی دارند.

انواع پردازندههای اینتل
- پردازنده اینتل Core
- پردازنده اینتل Celeron
- پردازنده اینتل Pentium
- پردازنده اینتل Itanium
- پردازنده اینتل Xeon
پردازنده اینتل Core
یکی از پر سروصداترین نوع پردازندهها، پردازندههای اینتل مدل core است. از همان اول که وارد بازار شد محبوب بود تا به همین امروز هم این محبوبیت ادامه دارد. از این پردازنده در انواع لپ تاپهای گرافیکی، گیمینگ، برنامه نویسی و... استفاده میشود و به طور کلی به دو دسته بندی تقسیم میشوند:
- پردازنده های Core i
- پردازنده های Core 2 Duo
نکته مهمی که باید لحاظ کنیم این است که بعد از core میتوانیم اعدادی را ببینیم که این اعداد هرچه بالاتر باشند قدرت پردازنده بیشتر است برای مثال یک لپ تاپ با پردازنده core i7 قدرت بالاتری نسبت به یک لپ تاپ با پردازنده core i5 دارد.
پردازنده اینتل Celeron
میتوانیم بگوییم که پردازندههای Celeron، پردازندههایی ارزان و البته پایین رده هستند. وقتی پردازنده core i وجود دارد کمتر کاربری از Celeron استفاده مبکند. زیرا coreها قابلیتهای بیشتر و منحصر به فردتری دارند. باید گفت میزان حافظه یا cache این پردازنده نسبت به پردازندههای پنتیوم کمتر است. میدانیم که این حافظهها، حافظههای پنهان هستند و بسیار در عملکرد یک سیستم تاثیر دارند. این مدل از پردازنده های اینتل کم مصرف ترین پردازندههای موجود در بازار هستند. پردازندههای اینتل سلرون دارای (2) هسته و (4) مگابایت حافظۀ بوده و از آنها به عنوان (Dual Core) نیز یاد میشود. بعضی از مدلهای آن شامل N4000 و N4020 هستند که از نمونههای خوب این پردازندهها هستند. این دسته از پردازنده های اینتل معمولا در لپ تاپهای ارزان به کار گرفته میشوند. قدرت محاسباتی آنها کم است و معمولا برای اجرای برنامههای آفیس، وب گردی، تماشای فیلم و انجام برخی کار ساده مورد استفاده قرار میگیرند.
پردازنده اینتل Pentium
این نوع از سی پی یوها برای لپ تاپ ها و سیستمهایی خوب است که از آنها انتظار کارهای حرفه ای و قوی را نداشته باشیم از این رو می توانیم بگوییم که لپ تاپ هایی که دارای این پردازنده هستند را جز سیستمهای پایین رده هستند. این سری از لپ تاپ ها در دو مدل Gold و Silver در بازار موجود می باشند. پردازندههای اینتل پنتیوم به عنوان پردازندههای کم مصرف شناخته میشوند که دارای (4) هسته و (4) مگابایت حافظۀ هستند. این پردازندهها با عنوان (Quad Core) در بازار هستند و به دو گروه پنتیوم سیلور(Silver Pentium) و پنتیوم گولد (Gold Pentium) دسته بندی میشوند. تفاوت بین این دو در فرکانس پایۀ آنهاست. پردازندههای pentium از پردازندههای celeron قویتراند و توانایی انجام محاسبات بیشتری را دارند. برای همین از آنها در لپ تاپهای حسابداری و برای انجام کارهای عمومی استفاده میشود. همچنین امکان اجرای برخی نرمافزارها مانند فتوشاپ نیز توسط آنها وجود دارد.
پردازنده اینتل Itanium
ابتدا ایتانیومها پردازندههایی 64 بیتی بودند که شرکت اینتل آنها را به بازار و مردم معرفی کرد. سیستمهایی که بر پایه ی ایتانیوم هستند توسط HP / Hewlett ، HPE Integrity و بعضی دیگر از سازنده ها تولید شده است. شرکت اینتل در تاریخ 30 ژانویه 2019 رسما اعلام کرد کهCPU Itanium دیگر تولید نخواهد شد.
پردازنده اینتل Xeon
سی پی یوهای زئون از خانواده ی اینتلها هستند که دارای چندین هسته هستند و از چندین رشته تشکیل شدهاند و مناسب برای سرورهایی هستند که نیاز به سی پی یوهای قدرتمند هستند که در عملکرد آنها شاهد وقفه نیز نخواهیم بود. سی پی یوهای زئون (Xeon) با هدف پردازش در سرورها طراحی شدهاند. این دسته از سی پی یوهای زئون خود به سه گروه دستهبندی میشوند که شامل موارد زیر هستند:
وجه متمایض کننده این پردازندهها در تعداد هسته، فرکانس و حافظه پردازندههاست. قدرت محاسباتی این مدل از پردازنده های اینتل در مقایسه با سری (Core i) بالاتر بوده و امکانات بیشتری را برای کامپیوتر فراهم میکند. قطعا کاربران میان core و xeon پردازندههای زئون را انتخاب میکنند.
انواع سی پی یوهای اینتل
انواع پردازندههای اینتل را با عنوانهایی نظیر (Core i3)، (Core i5)، (Core i7) و (Core i9) میشناسیم. تا کنون دوازده نسل از این سی پی یوها تولید و به بازار عرضه شدهاند. نسلهای مختلف سی پی یوهای اینتل با مرور زمان با قدرت محاسباتی بیشتر و بهتر همراه شدند. ایا میدانید نسل بالاتر در پردازندهها به چه معنی است؟ نسل بالاتر در پردازندهها به معنای تکنولوژی پیشرفتهتر و معماری بروزتر است. به همین دلیل میتوانیم انتظار داشته باشیم که سرعت پردازش آنها بالاتر باشد. پردازندههای نسل جدید (Core i) مجهز به تکنولوژی ساخت هستۀ مجازی یا (Hyper Threading) هستند که سرعت را از این طریق افزایش میدهند. به این ترتیب، یک هستۀ فیزیکی میتواند به عنوان 2 هستۀ مجازی عمل میکند. و به این ترتیب نیازی به فعال مردن نیست یعنی بدون فعال کردن هستۀ دوم، امکان انجام وظایف و دستورات پی در پی به صورت یک زمان را پیدا میکند.
پردازندههای اینتل (Core i3)
این مدل از سی پی یوهای اینتل دارای 2 هستۀ بوده که هر کدام از آنها، دو رشته را ایجاد میکنند. به واسطۀ وجود این رشتهها، عکارکرد هر یک از هستههای آن شبیه به دو هستۀ مجازی میشود. حافظه این پردازندهها اغلب 4 مگابایت و 6 مگابایت هستند. این نوع از پردازندهها در لپتاپهای پایین رده به بالا مورد استفاده قرار میگیرند. این پردازندهها میتوانند کارهای روزمره، پروژههای دانشجویی و کارهای اداری را به خوبی سازماندهی کنند.
پردازندههای اینتل (Core i5)
این دسته از پردازندهها دارای 4 هستۀ فیزیکی و 8 هستۀ مجازی هستند و اکثر آنها دارای حافظه 6 تا 8 مگابایت میباشند. پردازندههای (Core i5) اینتل به عنوان پردازندههای میان رده به حساب میآیند. سی پی یوهای اینتل (Core i5) قابل استفاده در لپ تاپهای دارای پسوند (H) یا (U) هستند و میتوانیم انتظار داشته باشیم که سرعت و قدرت پردازشی آنها کمتر باشد. اکثر دانشجویان رشتههای غیر گرافیکی و کاربران نیمه حرفه ای از این نوع دستگاهها استفاده میکنند. هرچند انجام برخی کارهای گرافیکی و محتوایی ساده توسط آنها ممکن است.
پردازندههای سری (Core i7)
مدل (Core i7) از انواع پردازندههای اینتل است که جزء سی پی یوهای قوی به حساب میآیند. این سی پی یوها 4، 6 یا 8 هستۀ فیزیکی را دارا هستند که به واسطۀ تکنولوژی (Hyper Threading) به 8، 12 یا 16 هسته تبدیل میشود. اکثر پردازندههای سری (Core i7) دارای حافظه 8 تا 16 مگابایت هستند. این سری مانند پردازندههای (Core i5) دارای دو نوع (U) و (H) هستند. هر دوی آنها به عنوان پردازندههای قوی با قدرت پردازشی بالا به حساب میآیند. این دسته از پردازنده های اینتل بیشتر در لپ تاپهای گرافیکی مورد استفاده قرار میگیرند. کارهای گرافیکی، اجرای بازی و گرفتن خروجی ، پروژههای روزمره از این طریق فراهم میشوند.
پردازندههای اینتل سری (Core i9)
سی پی یوهای اینتل سری (Core i9) از قویترین پردازندههای موجود در بازار امروزهستند. این مدل دارای 8 هستۀ فیزیکی و 16 هستۀ مجازی است و به عنوان برترین تولیدات این شرکت به حساب میآیند. حافظه آنها 16 مگابایت بوده و در لپ تاپهای رده بالا و پرچم داران شرکتهای سخت افزاری استفاده میشوند. این سری از انواع پردازندههای اینتل، فراوانترین قدرت پردازشی در بین انواع پردازندهها دارد. از این رو اغلب استفاده از آنها در دستگاههایی با پردازش بالا است. ورک استیشنها و سرورها معمولا از این پردازندهها استفاده میکنند.
نسلهای بعدی پردازنده های اینتل
قبل از هرچیز این را بگوییم که تکنولوژی همیشه و همه وقت در حال غافلگیر کردن ما انسان ها است و شرکت هایی که در راستای تکنولوژی حرکت می کنند گاهی مجبور می شوند تا مطابق با برنامه ریزی خود جلو نروند و رپروسه کاری خود را تغییر دهند. چون در غیر این صورت از رقیب های خود جا می مانند. تا امروز کمپانی اینتل تا نسل 10 پردازندههای خود را وارد بازار کرده و نسل 11 را با نام (Tiger Lake) به اکثرمردم معرفی کرد ولی هنوز وارد بازار نشده است. باید بگوییم که این شرکت تا به امروز هیچ زمانی دست از فعالیت و همچنین پیشرفت روبه بالای خود بر نداشته است و در آینده هم همچین کاری را نمی کند و باید منتظر نسل های بعدی که پیشرفته تر از نسل های قبل هستند باشیم.
معرفی چند پردازنده گیمینگ:
- Intel Core i7 10700K
- Intel Core i9 10900K
- Intel Core i5 10400F

هسته پردازنده و تعداد آن
هسته یک سی پی یو در اصل واحد پردازشگر آن است. در سالهای گذشته، تقریبا همهی پردازندهها فقط یک هسته داشتند و میتوانستند در آن یک واحد تنها یک عملیات انجام دهند. ولی پردازندههای جدید امروزی دارای 4 تا 18 هسته هستند و برخی مدلهای رده بالای آنها مانند پردازنده Threadripper 3990X از AMD با 64 هسته در بازر قطعات کامپیوتر به فروش میرسند. هستهها در حقیقت پردازندههای کوچکی هستند که در داخل پردازنده اصلی قرار میگیرند. پردازندههای نوین دارای حداقل 2 و حداکثر 64 هسته پردازشی هستند.
هرچه تعداد هستههای سی پی یو بیشتر باشد، انجام چند عملیات به طور همزمان برای پردازندهها راحتتر است وعملکرد بهتری دارد. به همین دلیل هنگام خرید سی پی یو توصیه میشود مدلی از سی پی یو را خریداری کنید که حداقل 4 هسته داشته باشد. بسیاری از پردازندهها از فناوری چندرشتهای استفاده میکنند. حال بیایید یک هسته سی پی یو را تصور کنیم که میتواند دو خط اجرا رشته را همزمان انجام بدهد، در نتیجه به عنوان 2 هسته در انتهای سیستم عامل ظاهر میشود. این هسته مجازی سی پی یو یا هسته های مجازی پردازنده به اندازه هستههای فیزیکی قدرت ندارند و قوی نیستند، اما به طور کلی میتوانند به پیشرفت و بهبود عملکرد مالتی تسکینگ سی پی یو هنگام اجرا شدن نرم افزار کمک کنند.
اگاه باشید که از مشخصات یک سی پی یو خوب تعداد رشتههای آن میباشد. تعداد رشتهها نشان میدهد که تعداد پردازشهایی که پردازنده در آن واحد قادر به پردازش آنها است چه مقدار میباشد. در واقع این عدد باید با تعداد هستهها یکسان باشد اما بسیاری از پردازندهها به لطف پشتیبانی از قابلیت چند رشتهای میتوانند از یک هسته دو رشته بسازند. اینتل این توانایی را دارد که تحت عنوان Hyper Threading معرفی میکند و AMD نام آن را SMT یا Simultaneous Multithreading گذاشته است. هر چه مقدار رشتههای یک پردازنده بیشتر باشد، آن پردازنده عملکرد بهتری در اجرای چندین وظیفه مختلف به طور همزمان از خود نشان میدهد.
خرید پردازندههای اینتل
همانطور که در اول این مقاله گفتیم شما به عنوان یک خریدار پردازنده باید انواع پردازنده های اینتل را بشناسید و بعد از آن برای خرید اقدام کنید و از آنجایی که محدودیتهای مالی سبب می شود، گاهی نتوانیم آنچه مد نظر داریم را خریداری کنیم، بهتر است تا شناخت خوب نسبت به این پردازنده ها داشته باشیم. کاملا واضح است که مدل های جدید تر و پر قدرت تر اینتل دارای قیمت بیشتری هستند و توانایی انجام کارهای بیشتری را دارند و برای خرید آنها باید هزینه بیشتری کرد. از این رو می توانیم به ضرب المثل (هر چه پول بیشتر بدهی آش بیشتری می خوری) اشاره کنیم چراکه متاسفانه دنیای این روزها چیزی جز همین ضرب المثل ساده نیست.
سخن پایانی
ابتدا نیازها و انتظارات خود را از این پردازنده ها معلوم کنید. اگر میخواهید لپ تاپ شما کارهای گرافیکی سنگین را برای شما انجام دهد یا دنبال یک لپ تاپ گیمینگ هستید، باید به سراغ سیستمهایی بروید که پردازندههای قوی و قدرتمندی دارند بودجه ی شما عاملی مهم در تصمیم گیری می باشد. یادتان نرود گزینههای شما برای انتخاب پردازنده در بازار زیاد است پس متناسب با هزینه ای که برای خرید در نظر گرفته اید در میان انواع پردازنده های اینتل مناسبترین گزینه را برای خود انتخاب کنید.
میخوام برای تولد برادرم کامپیوتر بازی بخرم
ایا خرید سی پیو کامپیوتر اینتل آی ۵ انتخاب خوبیه؟
سلام
میخواستم بدونم Z690 از نسل 13 پشتیبانی میکنه؟
بله Z690 با داشتن سوکت LGA1700 میتونه از پردازندههای نسل ۱۳ شرکت اینتل هم پشتیبانی کنه.
دوستان سی پی یو اینتل کدوم نسل رو برای بازی پیشنهاد میکنید؟
دوستان خرید سی پی یو Intel کدوم مدلشو پیشنهاد میکنید برای گیم و یا کارهای گرافیکی؟!
پردازنده اینتل بهتره یا ای ام دی؟