بهترین CPU‌ های گیمینگ

بهترین پردازنده یا همان سی پی یو برای بازی کدام است؟ شاید نتوان هیچ پردازنده‌ای را به عنوان بهترین معرفی کرد چون هر روز پردازنده‌های جدیدتر و بهتری وارد بازار می‌شوند ولی به طور قطع می‌توان مشخص کرد که یک پردازنده مناسب بازی چه مشخصاتی باید داشته باشد. قبل از آن بیایید کمی به خود پردازنده بپردازیم و ببینیم اصلا کار آن در بازی‌ها چیست. 

کار پردازنده اصلی در بازی‌ها چیست؟

پردازنده در اجرای بازی‌ها چند وظیفه بر عهده دارد که مهم‌ترین آن، انجام پردازش‌های منطقی و ریاضی بازی است. هر چقدر سرعت پردازنده در انجام این کار بیشتر باشد بازی سریعتر یا اصطلاحا روان‌تر اجرا خواهد شد اما به غیر از این، پردازنده داده‌های گرافیکی را که باید توسط پردازنده یا کارت گرافیک پردازش شوند در اختیار آن قرار می‌دهد (در رم کامپیوتر یا در حافظه اختصاصی پردازنده گرافیکی کپی می‌کند) و بعد از آنکه اطلاعات پردازش شده را از کارت یا پردازنده گرافیکی دریافت کرد آنها را برای نمایش به نمایشگر می‌فرستد.

سرعت پردازنده اصلی

آنچه که از آن به عنوان سرعت پردازنده یاد می‌شود به زبان ساده، سرعت پردازنده در انجام محاسبات پایه است و با واحد گیگاهرتز سنجیده می‌شود. این سرعت هر چقدر بیشتر باشد بهتر است اما این را هم نباید از نظر دور داشت که سرعت بیشتر در پردازش اطلاعات مساوی است با تولید گرمای بیشتر توسط پردازنده و از آنجا که گرمای بیش از حد به پردازنده آسیب می‌رساند و حتی ممکن است باعث ذوب شدن پایه‌ها و بخش‌های داخلی آن شود در تولید گرما و به همان اندازه هم در سرعت پردازنده محدودیت وجود دارد. در حال حاضر حداکثر سرعت پایه بین پردازنده‌های برند اینتل 3.6 گیگاهرتز و بین پردازنده‌های برند ای ام دی 4.5 گیگاهرتز است.

شاید از خودتان بپرسید دلیل این تفاوت چیست؟ در جواب باید بگوییم نانومتر فناوری ساخت پردازنده‌ AMD کمتر است که این امکان را به آنها می‌دهد که سرعت بیشتری داشته باشند. در مورد نانومتر فناوری ساخت در ادامه همین مقاله صحبت خواهیم کرد اما بیایید ببینیم چه سرعتی برای اجرای بازی‌ها مناسب است.

پردازنده اینتل Core i3 12100F بدون باکسمشاهده کالا

بررسی مشخصات و قیمت فن سی پی یو و انواع آن را می‌توانید در سایت تاپ رایان مشاهده فرمایید.

چه سرعتی برای اجرای بازی‌ها مناسب است؟

هیچ سرعت خاصی را نمی‌توان به عنوان سرعت مناسب برای اجرای بازی‌ها نام برد چون این تا حد زیادی به خود بازی هم بستگی دارد و اساسا پردازش در بعضی از بازی‌ها بیشتر و در برخی دیگر کمتر است. به هر حال در این شکی نیست که هر چقدر سرعت پردازنده بیشتر باشد بازی سریعتر و روان‌تر اجرا خواهد شد؛ پس سرعت بیشتر پردازنده مساوی است با عملکرد بهتر آن در بازی‌ها. پردازنده‌ای که برای اجرای بازی‌های جدید مناسب است باید حداقل دارای سرعت 2.5 گیگاهرتز باشد. برخی از پردازنده‌ها دارای طیف سرعت هستند مثلا در مشخصات فنی‌شان آمده که این پردازنده سرعتی بین 1 تا 2.5 گیگاهرتز دارد که یعنی سرعت آن می‌تواند تا 2.5 گیگاهرتز افزایش پیدا کند. در این مورد هم مشکلی وجود ندارد چون سرعت پردازنده در بازی‌ها می‌تواند تا حد نصاب که همان 2.5 گیگاهرتز است افزایش پیدا کند. 

هسته‌ها

سابق بر این که پردازنده‌ها به پیچیدگی پردازنده‌های امروزی نبودند هر پردازنده تنها یک هسته داشت اما این روزها دیگر پردازنده‌ای پیدا نمی‌کنید که از دو هسته کمتر داشته باشد. هسته چیست؟ جواب ساده این سوال آن است که هر هسته خودش یک پردازنده است و مجموع این پردازنده‌هاست که پردازنده بزرگتر یعنی همان که ما به چشم می‌بینیم را تشکیل می‌دهد. اما وجود هسته‌ها به چه دردی می‌خورد؟ بدون شک انجام چندین پردازش به صورت همزمان بدون وجود هسته‌ها غیرممکن است. در واقع این هسته‌ها هستند که چنین امکانی را که اصطلاحا به آن مالتی‌تسکینگ می‌گویند برای پردازنده فراهم می‌آورند. 

وجود هسته‌ها به خصوص در اجرای برنامه‌های سنگین مهندسی و گرافیکی و همچنین بازی‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند چرا که بازی‌ها و این برنامه‌ها نیازمند انجام چندین پردازش به صورت همزمان هستند. مثلا فرض کنید در بازی‌ها یک هسته باید حرکات دشمن را پردازش کند، هسته دیگر حرکت کاراکترهای خنثی را، هسته دیگر شرایط آب و هوایی یا شب و روز را و به همین ترتیب هسته‌های دیگر کارهای دیگر. پس وجود هسته‌ها در بازی‌ها نه تنها لازم بلکه ضروری است اما بد نیست بدانید هر هسته فیزیکی که به آن هسته حقیقی هم گفته می‌شود نه در همه پردازنده‌ها ولی در بیشتر آنها به دو هسته مجازی تقسیم می‌شود که به آن تِرد یا رشته هم گفته می‌شود.

هسته‌های حقیقی و مجازی

همانطور که در بالا گفتیم هر هسته حقیقی دارای یک و در بیشتر موارد دو هسته مجازی است که هر کدام از آنها قادر است یک رشته‌ّبرنامه یا تِرد را پردازش کند. رشته‌برنامه یا تِرد بخشی از کد بازی است که به صورت جداگانه توسط یک هسته مجازی قابل‌پردازش است. بازی‌های جدید معمولا دو رشته‌برنامه سنگین و چندین رشته‌برنامه سبک دارند که کار پردازش آنها به هسته‌های مجازی سپرده می‌شود. پس برای اجرای روان بازی‌ها به تعدادی هسته حقیقی و مجازی نیاز دارید. اما این تعداد چقدر است و آیا هر چه تعداد هسته‌ها بیشتر باشد بهتر است؟ 

برای اجرای روان بازی به چه تعداد هسته نیاز است؟

در جواب به این سوال باید بگوییم برای اجرای بیشتر بازی‌های جدید 4 هسته حقیقی و 8 هسته مجازی کافی است. در واقع تفاوت در تعداد فریم‌ها در ثانیه (فریم ریت) تا هشت هسته مجازی کاملا مشهود است در حالی که وقتی تعداد هسته‌های مجازی بیش از 8 هسته می‌شود تفاوت‌ها بسیار اندک و در حد چند فریم بیشتر است. برای اینکه این موضوع برایتان ملموس‌تر شود توجه‌تان را به مثال زیر جلب می‌کنیم. 

یکی از سایت‌های نقد و بررسی در یکی از تست‌هایش چند بازی جدید را با سنگین‌ترین تنظیمات گرافیکی در وضوح تصویریFull HD اجرا کرده است. شرایط اجرای تمام این بازی‌ها یکسان بوده و در تمام آنها از پردازنده گرافیکی GeForce RTX 3080 استفاده شده است؛ تنها چیزی که تفاوت کرده پردازنده اصلی بوده یعنی هر بار، بازی با پردازنده‌ای با تعداد هسته‌های بیشتر اجرا شده و نتایج در قالب متوسط فریم ریت (متوسط تعداد فریم‌ها در واحد ثانیه) ثبت شده که می‌توانید آن را در جدول زیر ببینید. ضمنا در جدول زیر از آوردن نام پردازنده خودداری شده و فقط تعداد هسته‌های حقیقی و مجازی آن ذکر شده است.

هر چقدر تعداد هسته‌ها بیشتر باشد بهتر است؟

شاید حالا که نتایج را در جدول بالا دیدید با خودتان بگویید جواب این سوال خیر است ولی باید بگوییم خیر! جواب این سوال بله است! البته برای اجرای جدیدترین بازی‌ها حداقل در حال حاضر همان هشت هسته مجازی کافی است ولی داشتن تعداد هسته‌های بیشتر از یک جهت دارای اهمیت است و آن هم اینکه ممکن است شما در حین بازی پروسه‌های دیگری را هم اجرا کنید مثلا فایلی را در پشت‌زمینه دانلود کنید، از بازی‌تان فیلم بگیرید یا حتی آن را به صورت زنده پخش (استریم) کنید. در این صورت، پردازنده به غیر از اجرای بازی باید کارهای مذکور را هم انجام دهد و در اینجاست که داشتن هسته‌های بیشتر اهمیت پیدا می‌کند. در واقع اگر تعداد هسته‌ها بیشتر باشد کارهای اضافی به آنها سپرده می‌شود و عملکرد هسته‌هایی که در بازی از آنها استفاده می‌شود تضعیف نخواهد شد. 

پردازنده باکس ای ام دی مدل RYZEN 5-5600X فرکانس 3.7 گیگاهرتزمشاهده کالا

بد نیست بدانید در برخی از پردازنده‌های نسل دوازدهم اینتل به بعد، هسته‌ها به دو دسته هسته‌های کاربردی و هسته‌های موثر تقسیم شده‌اند. هسته‌های کاربردی برای اجرای برنامه‌های سنگین و بازی‌ها هستند و سرعت بیشتری دارند و هسته‌های موثر برای اجرای برنامه‌های سبک بوده و سرعت کمتری هم دارند. در مقابل، هسته‌های موثر گرمای کمتری هم تولید می‌کنند بنابراین اگر در حین اجرای بازی، اجرای پروسه‌های دیگر به جای هسته‌های کاربردی به این هسته‌ها سپرده شود گرمای کمتری هم تولید می‌شود که در نهایت باعث پایین ماندن دمای پردازنده و عملکرد بهینه آن خواهد شد. 

لطفا توجه داشته باشید که تعداد هسته‌های بیشتر تنها زمانی بهتر است که دو پردازنده همرده و هم‌نسل باشند در غیر این صورت حتی ممکن است پردازنده‌ای که نسل آن جدیدتر است با وجود هسته‌های کمتر، عملکرد بهتری داشته باشد. مثلا پردازنده نسل دوازدهمی Core i5 12500H دارای 4 هسته حقیقی و 8 هسته مجازی است ولی عملکرد آن از پردازنده نسل دهمی Core i9 10885H با 8 هسته حقیقی و 16 هسته مجازی تا 46 درصد بهتر است.

حافظه کش 

حافظه کش نیز یکی از آن مواردی است که به صورت مستقیم بر اجرای بازی‌ها تاثیر می‌گذارد. از آنجا که حافظه کش روی تراشه پردازنده اصلی قرار گرفته سرعت ارتباط آن با پردازنده بسیار بیشتر از حافظه رم است و لذا هر چقدر حجم بیشتری داشته باشد اطلاعات بیشتری را در خود ذخیره کرده و تعداد دفعاتی که لازم است اطلاعات از حافظه رم در این حافظه کپی شوند کاهش می‌یابد. این در نهایت به بهبود عملکرد پردازنده خواهد انجامید چرا که از تعداد دفعات ارتباط آن با حافظه رم خواهد کاست. اما چقدر حافظه کش برای اجرای روان بازی‌ها کافی است؟ 

برای اجرای روان بازی‌ها به چه مقدار حافظه کش نیاز است؟

هیچ جواب مشخصی برای این سوال وجود ندارد اما آنچه مسلم است آن است که هر چقدر حافظه کش پردازنده‌ای بیشتر باشد عملکرد آن پردازنده در اجرای بازی‌ها بهتر خواهد بود. با این حال گفته می‌شود برای اجرای بازی‌های جدید حداقل به 20 مگابایت حافظه کش نیاز است. این مقدار حافظه کش در برخی از پردازنده‌های Core i9‌ و Core i7 و همچنین برخی از پردازنده‌های Core i5، پردازنده های Core i7 و پردازنده های Core i9 نسل دوازدهم و سیزدهم وجود دارد که آنها را مناسب بازی می‌کند. برای اطلاع از میزان حافظه کش یک پردازنده می‌توانید به لیست مشخصات آن یا اگر لپ تاپ می‌خرید به لیست مشخصات سخت‌افزاری لپ تاپ مراجعه کنید. 

فناوری ساخت

با واحد نانومتر سنجیده می‌شود و منظور از آن فاصله بین ترانزیستورها در پردازنده است که هر چقدر کمتر باشد بهتر است. چرا؟ چون در این صورت الکترون‌ها برای حرکت از یک ترانزیستور به ترانزیستوری دیگر فاصله کمتری را طی می‌کنند که باعث می‌شود پردازش‌ها با سرعت بالاتر و با تولید گرمای کمتری انجام شوند لذا هر چقدر نانومتر فناوری ساخت کمتر باشد بهتر است. از طرفی وقتی فاصله بین ترانزیستورها کمتر شود می‌توان تعداد ترانزیستورها را روی یک سطح ثابت که در واقع همان سطح تراشه باشد افزایش داد و بدین ترتیب باز هم به قدرت پردازشی پردازنده افزود. 

بد نیست بدانید فناوری ساخت پردازنده‌های نسل 10 اینتل 14 نانومتری و پردازنده‌های نسل 11، 12 و پردازنده های نسل 13 اینتل 10 نانومتری است. همچنین قرار است اینتل از پردازنده‌های 7 نانومتری خود در سال 2023 پرده‌برداری کند. پردازنده‌های ای ام دی از این لحاظ جلوتر از پردازنده‌های اینتل هستند و حتی پردازنده‌های این شرکت که در سال 2022 تولید شده‌اند دارای فناوری ساخت 5 نانومتری هستند. یکی از دلایل آنکه ای ام دی توانسته سرعت پردازنده‌هایش را تا 4.5 گیگاهرتز افزاش دهد ولی اینتل تنها به سرعت 3.6 گیگاهرتز رسیده نیز همین است. البته این افزایش سرعت به عملکرد بهتر پردازنده‌های ای ام دی نیانجامیده چون اینتل هم با افزایش تعداد هسته‌ها این کاستی را جبران کرده است.

بالاخره کدام پردازنده؟!

اگر گیمر حرفه‌ای هستید و حاضرید هزینه زیادی برای خرید پردازنده بپردازید آن وقت بهترین پردازنده برای شما پردازنده‌های Core i9 و Core i7 نسل دوازدهم و سیزدهم یا AMD Ryzen 9 7000 هستند. دقت داشته باشید که به جای صفرها در عدد 7000 می‌توانند ارقام دیگری بیایند و مهم عدد اول یعنی 7 است که به سال ساخت پردازنده یا به عبارتی جدید بودن آن اشاره دارد. همچنین در نام پردازنده‌ها از پیشوندهایی استفاده می‌شود که معنای خاص خود را دارند. پردازنده‌ اینتل و ای ام دی که دارای پیشوند H هستند از پردازنده‌های همرده و هم‌نسل خود قوی‌ترند. 

اگر گیمر هستید ولی نه خیلی حرفه‌ای و می‌خواهید هزینه کمتری برای خرید پردازنده بپردازید آن وقت پردازنده‌های سی پی یو Core i5 نسل دوازدهم یا Core i7 و Core i9 نسل یازدهم و همچنین پردازنده‌های Ryzen 9 5000 و Ryzen 7 5000 نیز برای شما کفایت می‌کنند. اگر می‌خواهید کمترین هزینه را برای خرید پردازنده بپردازید و در عین حال می‌خواهید پردازنده‌تان عملکرد قابل‌قبولی هم در بازی‌ها داشته باشد آن وقت پردازنده Core i5 نسل یازدهم یا پردازنده‌های Core i7 و Core i9 نسل دهم و پردازنده‌های Ryzen 5 5000 گزینه‌های خوبی برای شما خواهند بود. 

چند مثال

آنچه را که در بالا گفتیم به صورت جدول و همراه با چند مثال برایتان در زیر آورده‌ایم.

سخن آخر

اگر چک کردن اطلاعات فنی پردازنده برایتان مشکل است آسان‌ترین راه، خرید پردازنده‌ای است که نسل بالاتری دارد. پردازنده‌های نسل دوازدهم و سیزدهم برای انجام جدیدترین بازی‌ها کاملا مناسبند اما یادتان باشد پردازنده‌های Core i3 از هر نسلی که باشند برای بازی مناسب نیستند. از بین پردازنده‌های AMD، پردازنده‌های Ryzen 3 همانند پردازنده Core i3 برای بازی مناسب نیستند اما پردازنده‌های Ryzen 5، Ryzen 7 و Ryzen 9 بالاخص Ryzen 7 و Ryzen 9 برای بازی مناسبند. البته باید به عدد چهار رقمی بعد از نام پردازنده نیز توجه کنید که رقم اولش از سمت چپ 5 یا بالاتر باشد.