انتخاب مادربرد را میتوان یکی از مهمترین تصمیمات در خرید یک سیستم دانست. چراکه مادربرد وظیفه دارد که هماهنگی لازم بین تمام قطعات را ایجاد کند. هسته اصلی هر مادربرد نیز چیپست آن است. این چیپست دقیقا مشخص میکند که یک مادربرد باید از چه فناوریها و سخت افزارهایی پشتیبانی کند. در این میان، بسیاری از مادربردهای ASUS ,Gigabyte ,MSI و... از چیپستهای اینتل استفاده میکنند. چیپستهایی که با حروف انگلیسی Z، B و H دسته بندی شدهاند و مشخصات و کاربریهای متفاوتی دارند. در این راهنما از تاپ رایان، مقایسه مادربرد سری B، H و Z را به صورت کامل بررسی میکنیم.
آشنایی با سریهای مختلف مادربرد با چیپست اینتل
مقایسه مادربرد سری B ،H و Z در واقع مقایسه بین چیپستهای اینتل است که در دل این مادربردها تعبیه شده است. چیپستی که دامنه پشتیبانی این قطعات را از سخت افزارها و امکانات مختلف مشخص میکنند. از طرفی قیمت مادربرد نیز به سری همین چیپستها وابسته است. در ادامه با ویژگیهای هر یک از این سریها آشنا میشوید.
مادربرد سری B چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
مادربردهایی که شامل چیپست سری B اینتل هستند، اقتصادیترین مادربردهای بازار محسوب میشوند. در ساخت این مادربردها سعی شده تعادل مناسبی از عملکرد و قیمت به وجود بیاید. این مادربردها بیشتر برای کارهای عمومیتر یا سیستمهای اداری سبک استفاده میشوند. البته اگر اورکلاک کردن مادربرد برایتان مهم است، باید بدانید که این مادربردها معمولا امکان اورکلاک کردن را ندارند.
نکته مهم دیگری که در این سری مادربرد وجود دارد، محدودیت درگاهها ارتباطی و اسلاتها است. چون قرار نیست از این سری برای کارهای حرفهای و سنگین استفاده شود. البته این سری از بعضی از ویژگیهای مهم و مدرن مانند PCIe 4.0 یا پشتیبانی از حافظه داخلی NVMe بهرهمند است. پس نیازی نیست نگران سرعت آنها باشید.
در این سری چیپستهای مطرحی مانند B560، B660 و B760 وجود دارند که هر کدام مزیتها و ویژگیهای خاصی داشته و هر مدل جدیدتری که عرضه میشود، نسبت به مدل قبلی سریعتر و قدرتمندتر است. به همین دلیل نیز باید بر اساس نیاز خود مادربردهای این سری را به خوبی بررسی کنید.
مادربرد سری H چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
مادربردهایی که از چیپستهای سری H استفاده میکنند نیز مقرون به صرفه هستند؛ ولی قدرت سخت افزاری بالاتری دارند. این مادربردها هم با برخی محدودیتها مواجه هستند. اما به دلیل قدرت و سرعت بالاتری که دارند، میتوان از آنها برای کاربریهای حرفهای (مانند گیمینگ نیمه حرفهای، طراحی، اداری و...) بهراحتی استفاده کرد. قیمت این مادربردها بر اساس امکانات آنها تعیین شده و میتوانید دقیقا بر اساس نیاز خود هزینه کنید. این مادربردها را میتوان تا حدی اورکلاک کرد؛ اما امکان اورکلاک پیشرفته را ندارند.
در این سری، درگاهها ارتباطی و اسلاتهای بیشتری پشتیبانی میشود. چیپستهای معروف این سری نیز شامل H510، H570، H610 و H770 هستند که در هر نسل، بهبودهای زیادی روی آنها صورت گرفته است. این مادربردها برای کاربران حرفهای که نمیخواهند هزینه زیادی کنند، کاملا مناسب است.
مادربرد سری Z چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
سری Z حرفهایترین و پیشرفتهترین مادربردهای موجود در بازار هستند که هیچ محدودیتی نداشته و هر فناوری جدیدی را که معرفی میشود، پشتیبانی میکنند. به همین دلیل کاربران حرفهای و اورکلاکرها از این سری استفاده میکنند. در این سری از قدرتمندترین مدار تغذیه VRM استفاده شده تا با خیال راحت بتوانید بخشهای مختلف را اورکلاک کنید. اگر تفاوت مادربرد معمولی با مادربرد گیمینگ را بدانید و به دنبال ویژگیهای خاص چیپستهای مناسب گیمینگ باشید، میتوانیم خیالتان را از بابت وجود قابلیتهای گیمینگ عالی در این چیپست راحت کنیم.
این سری مادربرد، درگاههای ارتباطی متعدد و اسلاتهای زیادی را برای شما فراهم میکنند. به عنوان مثال در این سری میتوانید PCIe 5.0، درگاههای USB-C پرسرعت، پشتیبانی از چندین کارت گرافیک (SLI یا CrossFire) و اسلاتهای رم با فرکانسهای بالا را داشته باشید. مدلهای معروف این سری شامل Z490، Z590، Z690 و Z790 هستند که در هر نسل، ویژگیهای پیشرفتهتری مانند پشتیبانی از پردازندههای جدید، افزایش پهنای باند PCIe و بهینهسازی مصرف انرژی را دارند.
مقایسه مادربرد سری B ،H و Z از جنبههای گوناگون
همان طور که گفتیم هر کدام از این سه سری، ویژگیهای منحصر به فردی داشته و با یکدیگر کاملا تفاوت دارند. در این بخش به صورت کامل به تفاوت مادربرد سری b ،h و z میپردازیم.
جدول مقایسه مشخصات مادربردهای سری B، H و Z
ویژگیها | سری B (میانرده اقتصادی) | سری H (میانرده متعادل) | سری Z (حرفهای و قدرتمند) |
پشتیبانی از پردازنده | پردازندههای Core i3، i5، i7 و برخی مدلهای i9 (بدون اورکلاک) | پردازندههای Core i3، i5، i7 و i9 (بدون اورکلاک) | تمام پردازندههای اینتل از Core i3 تا i9 سری K و KF (با قابلیت اورکلاک) |
پشتیبانی از اورکلاک پردازنده | ❌ ندارد | ❌ ندارد | ✅ کاملاً پشتیبانی میشود |
پشتیبانی از رم | DDR4 و در برخی مدلهای جدید DDR5 | DDR4 و برخی مدلهای DDR5 | DDR4 و DDR5 با فرکانس بالا و اورکلاک کامل |
حداکثر فرکانس رم | بسته به مدل، معمولاً 3200MHz تا 4000MHz | 3200MHz تا 4800MHz | 6000MHz و بالاتر (با پشتیبانی از XMP) |
پشتیبانی از PCIe | PCIe 3.0 و برخی مدلها PCIe 4.0 | PCIe 4.0 (در برخی مدلها محدودشده) | PCIe 4.0 و PCIe 5.0 در مدلهای جدیدتر |
تعداد اسلاتهای PCIe | محدود، معمولاً یک اسلات برای کارت گرافیک و چند اسلات اضافی | بیشتر از سری B اما همچنان محدود | بیشترین تعداد، معمولاً چند اسلات PCIe x16 و چند اسلات PCIe x1 |
پشتیبانی از چند کارت گرافیک (SLI/CrossFire) | ❌ پشتیبانی نمیشود | ❌ پشتیبانی نمیشود | ✅ پشتیبانی کامل از چند کارت گرافیک در برخی مدلها |
تعداد و نوع درگاههای M.2 | 1 تا 2 درگاه M.2 (PCIe 3.0 و برخی مدلها PCIe 4.0) | 2 تا 3 درگاه M.2 (PCIe 4.0) | 3 تا 4 درگاه M.2 (PCIe 4.0 و PCIe 5.0 در مدلهای جدیدتر) |
تعداد پورتهای USB | محدود، معمولاً USB 3.2 Gen 1 و برخی مدلها USB 3.2 Gen 2 | بیشتر از سری B، معمولاً USB 3.2 Gen 2 | بیشترین تعداد، شامل USB 3.2 Gen 2x2، USB-C و درگاههای پرسرعت |
اتصالات شبکه | گیگابیتی (1GbE) | گیگابیتی و در برخی مدلها 2.5GbE | گیگابیتی، 2.5GbE و در برخی مدلها 5GbE/10GbE |
پشتیبانی از Wi-Fi داخلی | ❌ ندارد (در برخی مدلهای خاص وجود دارد) | ✅ در برخی مدلها موجود است | ✅ Wi-Fi 6 و Wi-Fi 6E در مدلهای جدیدتر |
کیفیت مدار تغذیه (VRM) | متوسط، مناسب پردازندههای کممصرف | بهتر از سری B اما همچنان محدود برای پردازندههای قدرتمند | قدرتمندترین مدار تغذیه، مناسب برای پردازندههای پرمصرف و اورکلاک |
کاربران هدف | کاربران عمومی، ادارات، سیستمهای اقتصادی و میانرده | گیمرهای نیمهحرفهای، کاربران حرفهای با بودجه متعادل | اورکلاکرها، گیمرهای حرفهای، تولیدکنندگان محتوا، کاربران نیازمند به بالاترین عملکرد |
مقایسه مادربرد سری b ،h و z: اورکلاکینگ
- سری B: قابلیت اورکلاک ندارد؛ حتی اگر یک پردازنده قابل اورکلاک سری K روی این مادربرد نصب کرده باشید. اما در مدلهای جدیدتر میتوانید به صورت محدود رم را اورکلاک کنید (البته خبری از اورکلاک پردازنده نخواهد بود).
- سری H: باز هم قابلیت اورکلاک پردازنده را ندارد؛ اما در بعضی مدلهای جدیدتر از این سری، میتوانید رم را به صورت محدود اورکلاک کنید.
- سری Z: به طور کامل از اورکلاک پردازنده و رم پشتیبانی میکند.
مقایسه مادربرد سری b ،h و z: تعداد و نوع درگاههای ارتباطی
- سری B: تعداد پورتهای USB، SATA و M.2 آن بسیار کمتر است. برخی از مدلها هم میتواند نهایتا از PCIe 4.0 پشتیبانی کند.
- سری H: تعداد بیشتری از پورتهایی مانند USB، SATA و M.2 را در خود دارد،؛ ولی همچنان در مدلهای جدید از PCIe 4.0 پشتیبانی میکند.
- سری Z: از بیشترین تعداد پورت و اسلات پشتیبانی کرده و در مدلهای جدید از PCIe 5.0 هم پشتیبانی میکند.
مقایسه مادربرد سری b ،h و z: پشتیبانی از رم و فرکانسهای مختلف
- سری B: از رمهای با فرکانسهای استاندارد پشتیبانی میکند.
- سری H: نسبت به سری B از فرکانسهای بالاتر رم پشتیبانی میکند.
- سری Z: از بالاترین فرکانسها و نوع رم پشتیبانی میکند.
هر سری برای کدام کاربری مناسبتر است؟
اگر قصد خرید یک مادربرد خوب را دارید، نگاهی به سریهای زیر و کاربردهایشان بیندازید:
- سری B: برای آن دسته از سیستمهای خانگی یا اداری و تجاری مناسب است که قرار نیست کارهایی با آنها انجام شود که به توان بسیار بالا نیاز دارند. قیمت این سری از همه سریها، کمتر است.
- سری H: برای سیستمهای نسبتا قویتری مناسب است که میخواهند کارهای نیمه حرفهای و گیمینگ سبک را انجام دهند. این سری نسبت به سری B قیمت بالاتری دارد.
- سری Z: برای کاربرانی مناسب است که نمیخواهند هیچ محدودیتی داشته باشند و کارهای بسیار حرفهای را با آن انجام دهند. این سری به دلیل قابلیتهای حرفهای خود، از همه گرانتر است.
جمعبندی
ما در این مقاله با معرفی و مقایسه مادربرد سری b ،h و z سعی کردیم چشمانداز شفافتری نسبت به خرید مادربرد سیستم خود داشته باشید. به طور کلی، اگر کاربر خانگی و اداری هستید، بهتر است از سری B استفاده کنید. اما اگر نیاز به سیستم قویتری داشته و نمیخواهید خیلی هزینه کنید، سری H برای شما مناسب بوده و اگر اهل اورکلاک کردن و استفاده از جدیدترین قطعات هستید، حتما از سری Z استفاده کنید. اگر سؤالی درباره انتخاب بین این سریها دارید، در قسمت نظرات با در تماس باشید.