راهنمای خرید سیستم گیمینگ اقتصادی

چیزی است که این روزها خیلی از گیمرها به دنبالش هستند مخصوصا گیمرهایی که می‌خواهند هزینه کمتری برای خرید سیستم‌شان بپردازند. اما قبل از اینکه به موضوع این مقاله بپردازیم لازم می‌دانیم دو موضوع را برایتان از همین ابتدا روشن کنیم. اول اینکه منظور از "سیستم"، کامپیوتر دسکتاپ یا همان کامپیوتر رومیزی است و دوم اینکه منظور از "گیمینگ اقتصادی" کامپیوتری است که بتواند بازی‌های جدید (بازی‌هایی که سال ساخت‌شان 2022 یا 2023 است) را در وضوح تصویری Full HD که حداقل وضوح تصویری مورد نیاز برای گیمینگ است به خوبی اجرا کند. 

چنین کامپیوتری باید بتواند بازی‌ها را در همین وضوح تصویری (Full HD) با تنظیمات گرافیکی بسیار سنگین با فریم ریت بین 30 تا 40 که حداقل موردنیاز برای بازی‌هاست اجرا کند و اگر تنظیمات گرافیکی از بسیار سنگین به سنگین تغییر کرد فریم ریت به 60 یا بالای 60 برسد. توضیح اینکه وقتی فریم ریت یا همان تعداد فریم‌های قابل‌نمایش در واحد ثانیه بین 30 تا 40 باشد بازی هر چند نه کاملا ولی تقریبا روان اجرا می‌شود و می‌توان از انجام آن لذت برد و وقتی فریم ریت به 60 یا بالای 60 می‌رسد بازی کاملا روان اجرا می‌شود. 

مشخصه اصلی یک سیستم گیمینگ اقتصادی

مشخصه اصلی یک تجهیزات گیمینگ اقتصادی کمتر بودن قیمت هر کدام از قطعات آن در مقایسه با سیستم‌های گیمینگ رده‌ّ بالاست. البته این کمتر بودن قیمت، حدی دارد و حد آن هم اجرای خوب و قابل قبول بازی‌های جدید است یعنی یک سیستم گیمینگ اقتصادی در عین حال که می‌تواند بازی‌های جدید را به شکلی قابل‌قبول اجرا کند قیمت کمتری هم در مقایسه با سیستم‌های گیمینگ رده بالاتر دارد و مناسب گیمرهایی است که توقع خیلی زیادی از سیستم‌شان ندارند ولی می‌خواهند کمترین هزینه ممکن را برای خرید یک سیستم گیمینگ بپردازند. اما بیایید کمی دقیق‌تر به مسئله نگاه کنیم و ببینیم قطعات مختلف یک سیستم گیمینگ اقتصادی چه مشخصاتی دارند.

پردازنده اصلی

در حال حاضر برای اجرای بازی‌های جدید یک پردازنده اینتل نسل یازدهم یا دوازدهم یا مشابه آن از بین پردازنده‌هایAMD (پردازنده‌هایRyzen 7) کفایت می‌کند. البته در بعضی از سیستم‌های گیمینگ اقتصادی از پردازنده‌های نسل دهم هم استفاده می‌شود منتها هر چند قیمت پردازنده‌های نسل دهم کمی کمتر از پردازنده‌های نسل یازدهم است اما پردازنده‌های نسل یازدهم سه برتری در مقایسه با پردازنده‌های نسل دهم دارند؛ اول اینکه معماری آنها جدیدتر است هر چند که فناوری ساخت‌شان تفاوتی ندارد؛ دوم اینکه از حافظه رم DDR4‌ با سرعت 3200 مگاهرتز پشتیبانی می‌کنند در حالی که پردازنده‌های نسل 10 از حافظه رم DDR4‌ با حداکثر سرعت 2933 مگاهرتز پشتیبانی می‌کنند و بالاخره سوم اینکه پردازنده‌های نسل 10 تنها از شیار PCI-E 3.0 که سرعت انتقال اطلاعات در آن نصف PCI-E 4.0 است پشتیبانی می‌کنند در حالی که پردازنده‌های نسل 11 از شیار PCI-E 4.0 هم پشتیبانی می‌کنند.

توضیح اینکه شیار PCI-E (البته x16 آن) جایی است که کارت گرافیک در آن نصب می‌شود و هر چقدر سرعت انتقال اطلاعات این شیار بیشتر باشد ارتباط بین پردازنده اصلی و کارت گرافیک با سرعت بیشتری صورت خواهد گرفت که در نهایت به اجرای بهتر بازی‌ها خواهد انجامید لذا پردازنده‌ای که از شیار PCI-E 4.0‌ پشتیبانی کند بهتر از پردازنده‌ای است که تنها از شیار PCI-E 3.0 پشتیبانی می‌کند. با توجه به آنچه گفتیم چهار پردازنده زیر برای یک سیستم گیمینگ اقتصادی مناسبند (قیمت‌ها از بالا به پایین افزایش می‌یابند):

پردازنده اینتل Core i5-12400 باکسمشاهده کالا

پیشنهاد تاپ رایان (پردازنده اصلی)

• پردازنده اینتل Core i5 12600K
• پردازنده اینتل Core i7 11700K یا پردازنده ای ام دی Ryzen 7 5800X
• پردازنده اینتل Core i7 12700K

توجه داشته باشید که حرف K‌ در انتهای نام پردازنده‌های اینتل و حرف X در انتهای نام پردازنده‌های ای ام دی به معنای امکان اورکلاک کردن آنهاست یعنی می‌توانید سرعت این پردازنده‌ها را تا بیش از سرعت پایه آنها افزایش دهید که البته در درازمدت باعث کاهش عمر قطعه خواهد شد.

کارت گرافیک

بدون شک کارت گرافیک بعد از پردازنده اصلی مهم‌ترین قطعه در یک کامپیوتر رومیزی یا لپ تاپ گیمینگ ارزان است. کارت گرافیکی که این روزها مناسب گیمینگ باشد باید از عهده پردازش گرافیکی بازی‌های جدید بربیاید و این چیزی است که شما می‌توانید از کارت‌های گرافیک GeForce RTX و البته تعداد کمی از کارت‌های گرافیک GeForce GTX انتظار داشته باشید. کارت‌های گرافیک RTX دارای دو سری 30 و 40 هستند که سری 40 آنها معمولا قیمت گزافی دارد و برای یک سیستم گیمینگ اقتصادی توصیه نمی‌شود. از بین کارت‌های RTX سری 30 هم تنها کارت گرافیک RTX 3050 قیمتی مقرون به صرفه دارد. بد نیست بدانید قیمت نزدیکترین کارت گرافیک RTX‌ سری 30 یعنی RTX 3060 در بازارهای جهانی چیزی بین 80 تا 200 دلار (در حال حاضر 4 تا 10 میلیون تومان) بیشتر از کارت گرافیک RTX 3050 است.

از بین کارت‌های GTX تعداد کمی برای اجرای بازی‌های جدید مناسبند که از جمله آنها می‌توان به کارت‌های گرافیک GTX 1660، GTX 1070 و GTX 1080 اشاره کرد. خود کارت گرافیک GTX 1660 دارای سه نسخه معمولی، نسخه Super و نسخه Ti‌ است. نسخه معمولی آن تا 17 درصد ضعیف‌تر از کارت گرافیک RTX 3050 است اما قیمت آن هم حدود 100 دلار ارزان‌تر است. در مقابل، نسخه Super و Ti این کارت هم از لحاظ قیمت و هم کارکرد شبیه به کارت گرافیک RTX 3050‌ هستند. کارت گرافیک GTX 1070 نیز عملکردی در حد کارت RTX 3050‌ دارد و کارت گرافیک GTX 1080‌ حتی تا 17 درصد از کارت RTX 3050 بهتر است اما از زمان عرضه این دو کارت حدودا شش یا هفت سال می‌گذرد و بعید است که آکبندشان را بتوانید پیدا کنید اما استوک یا دست دوم آنها در بازار موجود است. 

برتری بارزی که کارت گرافیک RTX 3050 نسبت به کارت‌های GTX دارد آن است که رابط آن PCI-E 4.0 است که همانطور که گفتیم سرعت انتقال اطلاعات در آن دو برابر PCI-E 3.0 است که در کارت‌های GTX  وجود دارد. البته فراموش نکنید کارت گرافیکی که رابطش PCI-E 3.0 است قابلیت نصب در شیار PCI-E 4.0 را دارد اما سرعت آن روی همان سرعت PCI-E 3.0‌ تنظیم می‌شود.

کارت گرافیک ایسوس ASUS Dual GeForce RTX 3050 OC Edition 8Gمشاهده کالا

پیشنهاد تاپ رایان (کارت گرافیک)

• کارت گرافیک GeForce RTX 3050
• کارت گرافیک GeForce GTX 1660 (نسخه Super‌ یا Ti)
• کارت گرافیک GeForce GTX 1070
• کارت گرافیک GeForce GTX 1080

مانیتور

از آنجا که تقریبا تمام خروجی یک کامپیوتر از طریق مانیتور آن دریافت می‌شود اهمیت مانیتور اگر بیشتر از پردازنده اصلی و کارت گرافیک نباشد از آنها کمتر هم نیست. یک مانیتور باکیفیت بدون شک لذت گیمینگ را دوچندان خواهد کرد اما باید به این نکته هم دقت داشته باشید که برای یک سیستم گیمینگ اقتصادی باید مانیتوری انتخاب کنید که با سایر قطعات آن همخوانی داشته و قیمت مناسبی هم داشته باشد. 

مانیتوری که مناسب یک سیستم گیمینگ اقتصادی باشد باید دارای وضوح تصویری Full HD (نه بیشتر از آن) باشد؛ ریفرش ریت آن حداقل 60 هرتز باشد ولی اگر بیشتر باشد بهتر است و تصویر شفاف‌تری خواهید داشت؛ زمان پاسخ آن حداقل 5 میلی‌ثانیه باشد ولی اگر 3 میلی‌ثانیه باشد بهتر است؛ پنل آن مانیتور IPS‌ باشد که بین سایر مانیتورهای LCD‌ بهترین کیفیت و زاویه دید را دارد و بالاخره اینکه طیف رنگ‌های sRGB‌ را تا صد در صد پوشش دهد (کمتر از آن باعث می‌شود رنگ‌ها جلوه کمتری داشته باشند و بازی آن طور که باید زنده به نظر نرسد). سه مانیتوری که در زیر معرفی می‌شوند تمام مشخصات بالا را دارند به اضافه اینکه ریفرش ریت آنها 75 هرتز است. اندازه تمام آنها نیز 24 اینچ است که برای گیمینگ کافی است.

مانیتور 27 اینچ سامسونگ مدل LF27T350مشاهده کالا

پیشنهاد تاپ رایان (مانیتور)

• مانیتور Samsung LF24T350FH
• مانیتور LG 24MP400-B
• مانیتور MSI Modern MD241P

حافظه رم

برای گیمینگ حداقل به 16 گیگابایت حافظه رم DDR4 نیاز دارید. مهم نیست که برند حافظه رم چه باشد اما اولا دوکاناله بودن آن و ثانیا سرعت آن در انتقال اطلاعات مهم است. در مورد دوکاناله بودن نگران نباشید چون دیگر این روزها تقریبا تمام حافظه‌های رم دوکاناله هستند. از طرفی برای استفاده از حافظه رم باید پردازنده اصلی و مادربورد نیز از این قابلیت پشتیبانی کنند که خوشبختانه باز هم تقریبا تمام پردازنده‌ها و مادربوردها از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند. 

فقط تنها نکته‌ای که در این مورد باید به خاطر بسپارید آن است که برای استفاده از قابلیت دوکاناله بودن باید عملا از دو ماژول حافظه رم استفاده کنید. این یعنی چه؟ یعنی اینکه اگر از یک حافظه رم 16 گیگابایتی استفاده کنید حتی اگر آن حافظه رم دوکاناله باشد باز هم از یک کانال استفاده خواهد کرد اما اگر از دو حافظه رم 8 گیگابایتی استفاده کنید آن وقت از قابلیت دوکاناله بودن استفاده می‌شود و این یعنی پهنای باند دو برابر در انتقال اطلاعات و اجرای سریعتر بازی‌ها.

اما در مورد سرعت انتقال اطلاعات در حافظه‌‌های رم DDR4 باید بگوییم بین 1600 تا 3200 مگاهرتز متغیر است. هنگام خرید حافظه رم باید به این نکته توجه کنید و حافظه رمی خریداری کنید که حداکثر سرعت را داشته باشد. خوشبختانه تقریبا تمام پردازنده‌های اینتل نسل یازدهم و دوازدهم از حافظه رم DDR4 با حداکثر سرعتش (3200 مگاهرتز) پشتیبانی می‌کنند. همچنین هنگام خرید مادربورد باید به صفحه مشخصات آن مراجعه کرده و ببینید از چه سرعت‌های حافظه رم پشتیبانی می‌کند (مطمئن شوید سرعت 3200 مگاهرتز حتما بین سرعت‌های پشتیبانی شده باشد).

رم کرسیر سری Vengeance pro RGB با ظرفیت 16 گیگابایت و فرکانس 3200 مگاهرتزمشاهده کالا

پیشنهاد تاپ رایان (حافظه رم)

• رم Corsair Vengeance Pro CL16 (2 رم 8 گیگابایتی دوکاناله با سرعت 3200 مگاهرتز و نورپردازی گیمینگ)
• رم Geil EVO POTENZA (2 رم 8 گیگابایتی دوکاناله با سرعت 3200 مگاهرتز و قیمت کمتر)

حافظه ذخیره‌سازی

برای یک گیمر به طور قطع بالا آمدن سریع بازی اهمیت دارد و همانطور که می‌دانید بازی ابتدا باید از حافظه ذخیره‌سازی یا همان درایو خوانده شده و به حافظه رم منتقل شود. حالا هر چقدر سرعت حافظه ذخیره‌سازی در انتقال اطلاعات بیشتر باشد بازی هم سریعتر بارگذاری خواهد شد. این روزها تقریبا تمام مادربوردها دارای اتصال‌دهنده (کانکتور) SATA هستند که می‌توانید به آن یک درایو HDD یا SSD‌ متصل کنید. درایوهایSSD برای بازی به درایوهای HDD ارجحیت دارند؛ دلیلش هم این است که سرعت این درایوها تا شش برابر بیشتر از درایوهای HDD است.

البته درایوهای SSD نوع دیگری هم دارند و آن هم درایوهای SSD با رابط NVMe است که در شیار PCI-E x4 نصب می‌شوند. البته امکان نصب آنها در شیارهای PCI-E x8 و PCI-E x16 نیز وجود دارد. سرعت درایوهای SSD‌ با رابط NVMe در بدترین حالت یعنی زمانی که نسخه رابط آنها 3.0 باشد پنج برابر درایوهایSSD با رابط SATA و سی برابر درایوهای HDD است. حجم حافظه ذخیره‌سازی از هر نوعی که باشد بهتر است حداقل یک ترابایت باشد چرا که در سیستمی که برای گیمینگ است معمولا تعداد زیادی بازی نصب می‌شود و همانطور که می‌دانید بازی‌ها فضای زیادی از حافظه ذخیره‌سازی را اشغال می‌کنند.

اس اس دی وسترن دیجیتال Blue SN570 1TBمشاهده کالا

پیشنهاد تاپ رایان (حافظه ذخیره‌سازی)

•  حافظه اس اس دی Samsung 980 PRO  با رابط NVMe 4.0 و ظرفیت 1 ترابایت
• حافظه اس اس دی Samsung 970 PRO  با رابط NVMe 3.0 و ظرفیت 1 ترابایت
• حافظه اس اس دی Western Digital BLUE با رابط SATA 3.0 و ظرفیت 1 ترابایت (قیمتش از دو درایو بالا کمتر است)

مادربورد

اهمیت مادربورد از آن جهت است که کلیه قطعات ذکر شده در بالا روی آن نصب می‌شوند. مادربوردی که مناسب یک سیستم گیمینگ اقتصادی باشد باید در درجه اول از پردازنده‌های نسل یازدهم یا دوازدهم پشتیبانی کند؛ از حافظه رم DDR4 ترجیحا با سرعت 3200 مگاهرتز به صورت دوکاناله پشتیبانی کند؛ دارای چهار شیار حافظه رم باشد تا اگر بعدا خواستید حافظه رم‌تان را افزایش دهید امکان آن را داشته باشید؛ حتما دارای چند کانکتور SATA باشد که اگر خواستید درایو SATA‌ یا HDD‌ روی آن نصب کنید بتوانید این کار را انجام دهید؛ حتما دارای یک شیار PCI-E 4.0 (x16) برای نصب کارت گرافیک باشد و بالاخره اگر دارای شیار PCI-E (x4) یا PCI-E (x8) باشد بهتر است چون در این صورت می‌توانید درایو SSD با رابط NVMe در آن نصب کنید که سرعتش حداقل پنج برابر سرعت درایو‌های SATA است.

برای اینکه بتوانید تمام این مشخصات را چک کنید بهترین راهش این است که به صفحه مشخصات مادربورد موردنظرتان در وبسایت‌های فروشگاهی یا وبسایت سازنده همان مادربورد مراجعه کنید. توجه داشته باشید در صورتی که سوکت مادربورد LGA 1200 باشد مادربورد از پردازنده‌های نسل 10 و 11 اینتل و در صورتی که سوکت آن LGA 1700 باشد از پردازنده‌های نسل 12 پشتیبانی خواهد کرد. 

مادربرد ایسوس Motherboard Asus TUF Gaming Z790 PLUS WIFI D5مشاهده کالا

پیشنهاد تاپ رایان (مادربورد)

• مادربورد Asus ROG STRIX Z590-E GAMING (پشتیبانی از پردازنده‌های نسل ده و یازده اینتل و حافظه رم DDR4‌ با سرعت 3200 مگاهرتز)
• مادربورد Asus ROG MAXIMUS XII FORMULA Z490 (پشتیبانی از پردازنده‌های نسل ده و یازده اینتل و حافظه رم DDR4‌ با سرعت 3200 مگاهرتز)
• مادربورد Asus Prime Z790-P (پشتیبانی از پردازنده‌های نسل دوازده اینتل و حافظه رم DDR4‌ با سرعت 3200 مگاهرتز)

منبع تغذیه (پاور)

مرکز برق‌رسانی به تمام قسمت‌های کامپیوتر است و بهتر است از برندهای معتبر مثل گرین باشد تا از هر جهت از آن مطمئن باشید. قبل از خرید منبع تغذیه باید از میزان برقی که قطعات مختلف کامپیوترتان مصرف می‌کنند (به واحد وات) مطلع شوید و مطابق با همان، منبع تغذیه را خریداری کنید. خوشبختانه در بسیاری از سایت‌های تولیدکننده منبع تغذیه از جمله سایت گرین یک محاسبه‌گر میزان وات منبع تغذیه وجود دارد که می‌توانید در آن قطعات مختلف کامپیوترتان را مشخص کرده و در نهایت مقدار برق مصرفی آنها به واحد وات را بدست آورید. باید بگوییم برای یک سیستم گیمینگ اقتصادی با سخت‌افزارهایی که در بالا ذکر کردیم یک منبع تغذیه 600 واتی کفایت می‌کند. 

پاور گرین GP600A-ECOمشاهده کالا

پیشنهاد تاپ رایان (پاور)

• پاور Green GP600B-HP EVO 600W GOLD
• پاور Green GP600B HP Plus

کیس

شاید در نگاه اول چندان مهم به نظر نرسد ولی کیسی که برای گیمینگ مناسب است باید هوای داخل خود را به شکل مناسبی تهویه کند؛ در چنین کیس‌هایی معمولا امکان نصب فن‌های بیشتر و بزرگتر برای تهویه آسان‌تر هوا و دفع گرمای اضافی که معمولا در سیستم‌های گیمینگ بیشتر تولید می‌شود وجود دارد. علاوه بر این، طراحی این کیس‌ها به گونه‌ای است که هوا آسان‌تر در آنها جریان پیدا می‌کند. حتی برخی از این کیس‌ها دارای روکش‌های ضد گرد و خاک هستند که مانع از نفوذ گرد و خاک به داخل کیس می‌شود. همانطور که می‌دانید انباشت گرد و خاک روی قطعات مختلف باعث می‌شود گرمای آنها مشکل‌تر دفع شود چون گرد و خاک خود جذب‌کننده گرماست.

در میان تمام کیس‌هایی که در بازار موجودند کیس‌های گرین هم متنوع‌تر هستند، هم کارکرد بهتری دارند و هم دارای گارانتی بعضا چند ساله هستند. سه کیس زیر از بین کیس‌های گرین انتخاب شده‌اند که هم از لحاظ قیمت و هم کارکرد و زیبایی ظاهری جزء بهترین‌های بازار هستند. ضمنا در تمام آنها نورپردازی مخصوص گیمینگ نیز وجود دارد (قیمت‌ها از بالا به پایین زیاد می‌شوند).

کیس گرین آراد | Case Green Aradمشاهده کالا

پیشنهاد تاپ رایان (کیس)

• کیس گرین مدل Aria
• کیس گرین مدل Griffin G2
• کیس گرین مدل Griffin G6

موس و کیبورد

کاملا سلیقه‌ای است ولی همین که موس و کیبورد مخصوص گیمینگ باشد نشان‌دهنده آن است که برای گیمینگ مناسب است. موس‌های گیمینگ معمولا دکمه‌های اضافی دارند و دقت‌شان نیز بیشتر است و کیبوردهای گیمینگ هم دارای دکمه‌های راحتی هستند که کار با آنها آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر است و مخصوصا طوری طراحی شده‌اند که استفاده از آنها در بازی‌ها تا حد امکان تسهیل شود. بسیاری از موس‌ها و کیبوردهای گیمینگ نیز دارای نورپردازی RGB هستند که جلوه زیباتری به آنها می‌دهد.

سیستم‌های گیمینگ آماده

در صورتی که قطعات کامپیوترتان را به صورت جداگانه می‌خرید باید خودتان هم آنها را روی هم سوار کنید (اصطلاحا اسمبل کنید) اما اگر حوصله یا دانش کافی برای این کار را ندارید می‌توانید زحمت اسمبل کردن آن را به شخص دیگری بدهید که در این کار وارد است. البته یک راه دیگر هم دارید آن هم اینکه سیستم‌های گیمینگ از پیش اسمبل شده بخرید و خیال خودتان را راحت کنید. دقت داشته باشید که مشخصات سیستم‌تان به آنچه در این مقاله ذکر شد نزدیک باشد. متاسفانه بعضی از سایت‌ها حتی سیستم‌هایی با پردازنده Core i3 که به درد گیمینگ نمی‌خورد را به عنوان سیستم گیمینگ معرفی کرده‌اند و به همین ترتیب ممکن است قصوراتی در سایر قطعات هم شده باشد.

خوبی سیستم گیمینگ آماده در این است که دیگر دغدغه‌ای از نظر عدم سازگاری قطعات مختلف با هم ندارید اما انتخاب‌های شما محدود است یعنی باید سیستم را با همان قطعاتی که برایش انتخاب شده قبول کنید در صورتی که اگر قطعات را خودتان به صورت جداگانه خریداری و اسمبل کنید دست‌تان در انتخاب قطعات بسیار بازتر خواهد بود.

سخن آخر

آنچه که در این مقاله ذکر شد راهنمایی بود برای خرید قطعات مختلف یک سیستم گیمینگ اقتصادی طوری که از یک طرف سیستم قابلیت اجرای جدیدترین بازی‌ها را داشته باشد و از طرف دیگر هزینه‌های شما به حداقل کاهش پیدا کند. خوشبختانه در انتهای توضیحات بیشتر قطعات، قطعاتی به عنوان نمونه هم معرفی شد که می‌توانید از بین آنها انتخاب‌تان را انجام دهید. البته انتخاب‌های شما به همین موارد محدود نیست و می‌توانید با مراجعه به وبسایت‌های فروشگاهی مثل تاپ رایان که کارشان خرید و فروش قطعات کامپیوتر و لپ تاپ است به طیف وسیع‌تری از قطعات دسترسی داشته و انتخاب‌تان را از بین آنها انجام دهید. ضمنا در تاپ رایان، شما محدود به کامپیوتر و قطعات آن نیستید. اگر با خواندن این مطلب متوجه شدید که یک کامپیوتر رومیزی برای استفاده شما مناسب نیست، به راحتی با مراجعه به بخش لپ تاپ، می‌توانید بهترین لپ تاپ‌های گیمینگ را در یک نگاه مشاهده و مدل مناسب را انتخاب کنید.