فریم ریت چیست و به چه عواملی بستگی دارد

فریم ریت چیست؟ برای پاسخ به این سؤال، به این فکر کنید که تا به حال شده موقع تماشای فیلم یا بازی کردن، حس کنید که تصاویر آن طوری که باید نشان داده نمی‌شوند؟ یعنی خیلی روان و یک دست نیستند؟ یا برایتان پیش آمده که یک بازی یا انیمیشن را در یک مانیتور دیگر اجرا کرده و متوجه تفاوت فاحش کیفیت آن با مانیتور خود شوید؟ این بازی یا فیلم که همان است، پس مشکل چیست؟ گاهی اوقات هم مشاهده می‌شود که یک بازی روی یک سیستم خیلی نرم و روان اجرا شده ولی روی سیستم شما آن چنان روان نبوده و بعضا لگ و پرش دارد. هر چند که یک کارت گرافیک خیلی خوب هم دارید! اینجاست که باید بگوییم که مشکل از فریم ریت سیستم شما است! 

فریم ریت چیست و چرا اهمیت دارد؟ 

به زبان ساده، هر ثانیه از یک فیلم باید از تعدادی عکس تشکیل شود. زمانی که حداقل ۳۰ عکس در یک ثانیه جلوی چشم انسان عوض شوند، چشم انسان فکر می‌کند که در حال تماشای یک صفحه متحرک یا همان فیلم است. برای همین، یک واحد به نام FPS که مخفف Frames Per Second است را به آن نسبت می‌دهند. حال ربط آن به کامپیوتر و قطعات آن چیست؟ در این بخش به این موضوع می‌پردازیم. 

تعریف فریم ریت و نحوه اندازه‌گیری آن

گفتیم که هر ثانیه از چند تصویر تشکیل می‌شود، هر چقدر تعداد این تصاویر بیشتر باشند، چشم و مغز ما احساس می‌کند خروجی تصویر بسیار روان‌تر خواهد بود. برای دیدن یک ثانیه تصویر متحرک، باید حداقل 30 فریم در ثانیه توسط کامپیوتر ایجاد و نمایش داده شود. پس برای اندازه گیری FPS، باید ببینیم که در هر ثانیه چند فریم وجود دارد. بر اساس همین مثالی که زدیم، این سیستم ما ۳۰ FPS خواهد داشت. 

مانیتور ایسوس Asus VP228HE سایز 21.5 اینچ (60هرتز)مشاهده کالا

دلیل اهمیت فریم ریت چیست؟

احتمالاً موقع انتخاب مانیتور، با فریم ریت‌های مختلف روبه‌رو شده‌اید. این اعداد در خرید مانیتور گیمینگ که سرعت اجرای هر فریم در کیفیت بازی تأثیرگذار است، اهمیتی دو چندان دارند. به طور کلی، هر چه FPS بالاتر باشد، حرکت اجسام روی صحنه طبیعی‌تر خواهد بود. این موضوع زمانی خودش را نشان می‌دهد که بخواهید یک بازی مدرن انجام دهید. در این صورت شما متوجه می‌شوید که بازی که روی یک مانیتور 60 FPS اجرا می‌کنید، بسیار کندتر از 120 FPS خواهد بود. هر چقدر که فریم ریت شما در بازی بیشتر باشد، گیم شما بسیار روان‌تر و بدون مشکل نمایش داده می‌شود.

تفاوت فریم ریت و رفرش ریت مانیتور

بسیاری از کاربران مفهوم فریم ریت را با رفرش ریت اشتباه می‌گیرند. دقت کنید این دو کاملا با هم فرق دارند:

• فریم ریت (FPS): به تعداد فریم هایی که واحد پردازش گرافیکی (GPU) در هر ثانیه تولید کند اشاره دارد. یعنی این مقدار به قدرت سخت افزاری، تنظیمات گرافیکی و عملکرد سیستم بستگی دارد. 
• رفرش ریت (Hz): به تعداد دفعاتی که هر پیکسل از مانیتور روشن و خاموش شده یا تصویر را تازه می‌کنند اشاره دارد. این مقدار همیشه بر اساس مانیتور شما ثابت است. 

پس به طور کلی، اگر در هر ثانیه کل تصویر یک مانیتور عوض شود را فریم ریت و اگر هر یک از پیکسل‌ها در هر ثانیه عوض شوند را رفرش‌ ریت می‌گوییم. حال بیایید یک مثال بزنیم. اگر کارت گرافیک و پردازنده شما بتواند 120 فریم در ثانیه را پردازش کند، ولی مانیتور شما رفرش ریت 60 هرتز داشته باشد، 60 فریم در ثانیه سوخت خواهد شد. در مقابل، اگر سیستم شما بتواند 60 فریم در ثانیه تولید کرده، ولی مانیتور شما 144 هرتزی باشد، باز هم مقدار زیادی فریم از شما سوخت می‌شود. این درست است که رفرش ریت ربطی به فریم ریت ندارد؛ اما این دو به هم وابسته هستند. در راهنمای دیگری از بلاگ تاپ رایان نیز می‌توانید با تفاوت Refresh Rate و FPS به طور کامل آشنا شوید.

عوامل مؤثر بر فریم ریت کدام اند؟ 

سخت افزار سیستم

دیدید که فریم ریت چیست و گفتیم که فریم ریت ایجاد شده به قدرت سخت افزاری یک سیستم وابستگی کاملی دارد. برای مشخص شدن آن سه سخت افزار کلیدی وجود دارد: 

1. پردازنده
2. کارت گرافیک
3. رم

همان طور که می‌دانید، خرید پردازنده مناسب برای سیستم، در عملکرد آن نقشی تعیین کننده دارد. چرا؟ چون پردازنده در هنگام بازی‌ها وظیفه دارد که داده‌های مربوط به فیزیک بازی، هوش مصنوعی و محاسبات مختلف را انجام دهد. اگر پردازنده نسبت به کارت گرافیک ضعیف‌تر باشد، باعث Bottleneck خواهد شد. بدین ترتیب با افت فریم ریت مواجه می‌شویم. به عنوان مثال شما نمی‌توانید برای بازی‌های جدید و مدرن از پردازنده Core i3 استفاده کرده و فقط یک کارت گرافیک قوی داشته باشید. هر چقدر پردازنده شما از نسل‌های بالاتر و سری پیشرفته‌تری باشد، FPS بیشتری تولید می‌شود. 

کارت گرافیک هم باید پردازش‌های موازی و گرافیکی را انجام دهد. اگر پردازنده شما قدرتمند باشد ولی این قطعه ضعیف، باز هم با افت FPS مواجه می‌شویم. به این ترتیب می‌بایست برای بازی‌های جدید و مدرن از کارت گرافیک‌های سری NVIDIA RTX (مانند کارت گرافیک RTX 5090) و AMD Radeon RX متناسب با پردازنده انتخاب شود تا فریم ریت شما افزایش پیدا کند. 

 نوع و ظرفیت رم هم در رفرش ریت بی‌تاثیر نیست. یعنی هر چقدر که دسترسی بیشتری به رم وجود داشته باشد، فریم ریت ثابت‌تر و بالاتری ایجاد می‌شود. برای بازی‌های جدید شما باید حداقل از 16 گیگابایت رم DDR4 یا DDR5 استفاده کنید تا نهایت FPS را دریافت کنید. به جز انتخاب مدل و ظرفیت سخت افزاری، یکسری عوامل گرافیکی داخل بازی هم هستند که باعث افت فریم ریت می‌شوند. 

مانیتور گیمینگ 27 اینچ تویستد مایندز مدل TM27DQIمشاهده کالا

تنظیمات گرافیکی بازی‌ها

اما یکی از عوامل تأثیرگذار در فریم ریت چیست؟ قطعاً تنظیمات گرافیکی و جزئیات داخل بازی! هر چقدر جزئیات بیشتر باشد، ممکن است فریم ریت افت کند. اگر کیفیت تکسچرها بالاتر باشند، به حافظه اختصاصی بیشتری در کارت گرافیک نیاز پیدا می‌شود، بدین ترتیب اگر VRAM گرافیک شما کم باشد، نباید توقع FPS بالا داشته باشید. در این مواقع مجبور می‌شوید تا تنظیمات کیفیت تکسچرها را کم کنید. سایه‌های بازی هم به توان بالای گرافیکی نیاز دارند، وقتی سایه‌های بازی کم شوند، FPS به شدت افزایش پیدا می‌کند. در این حالت شما باید کارت گرافیک بسیار قدرتمندتری در اختیار داشته باشید تا یک FPS پایدار داشته باشید. از طرفی رزولوشن بازی هم تعیین کننده میزان FPS خواهد بود. هر چقدر رزولوشن از FHD به سمت 4K و 8K پیش برود، فشار بیشتری به کارت گرافیک وارد شده و FPS نیز افت می‌کند. شدت افت FPS در این حالت بسیار بیشتر بوده و شما را مجبور خواهد کرد که یک کارت گرافیک بسیار قدرتمند داشته باشید. 

درایور کارت گرافیک و بهینه سازی نرم افزاری

اگر درایور کارت گرافیک شما بروز نباشد هم می‌تواند فریم ریت را کم کند. علت آن هم این است که با به روزرسانی درایورها، عملکرد کارت گرافیک بهتر شده و برای بازی‌های جدیدتر می‌تواند خیلی بهتر عمل کند. 

عدم نگهداری درست و گرمای زیاد 

وجود گرد و غبار و تمیز نکردن به موقع باعث می‌شود تا دمای کارت گرافیک بیشتر از قبل شده و سیستم با فشار بیشتری مواجه شود، در این حالت است که کار گرافیک نمی‌تواند از حداکثر توان خود استفاده کرده و طبیعتا با افت فریم ریت مواجه می‌شویم. 

جمع بندی

در این مقاله گفتیم که فریم ریت چیست و چرا مهم است؟ فریم ریت به تعداد تصاویری که در هر ثانیه عوض می‌شوند اشاره دارد که با واحد FPS محاسبه می‌شود. هر چقدر که میزان FPS بالاتر باشد، خروجی تصویر فیلم‌ها و بازی‌ها بسیار روان‌تر و بهتر نمایش داده شده و تجربه کاربری بسیار عالی را به همراه خواهند داشت. در ادامه به تفاوت های رفرش ریت و فریم ریت پرداختیم و تاکید کردیم که این دو با هم وابسته هستند. به عواملی که باعث افت فریم ریت می‌شوند نیز اشاره شد و تاکید کردیم که انتخاب پردازنده قوی و هماهنگ با کارت گرافیک می‌تواند فریم ریت را بالا ببرد. همچنین هر چقدر رم سیستم بالاتر باشد، فریم ریت ما بهتر خواهد شد. در آخر هم به سایر عواملی که روی فریم ریت تاثیر می‌گذارند مانند تکسچرها، سایه‌ها رزولوشن و بروز نبودن درایور کارت گرافیک نیز پرداختیم. اگر سؤالی درباره فریم ریت دارید، می‌توانید در قسمت نظرات با ما در تماس باشید.