برای پردازنده خنک کننده مایع بهتر است یا بادی؟

تولید گرما بخش جدایی ناپذیر از عملکرد پردازنده‌های کامپیوتری محسوب می‌شود. سی پی یو‌ها نیز مانند دیگر سخت افزار‌ها در زمان کار گرما تولید می‌کنند و باید برای دریافت عملکرد مطلوب آن‌ها را با روش‌های درست خنک کرد. انتخاب بین خنک کننده آبی و خنک کننده بادی در زمان اسمبل کردن کیس اهمیت زیادی دارد. دلایل و ترجیحات مختلفی وجود دارد که در آن کاربران از خنک کننده‌های مختلف استفاده می‌کنند. با وجود تاثیر بالای هر دو مدل خنک کننده، انتخاب آن‌ها باید بر اساس معیار‌های متعدد صورت گیرد. در ادامه به صورت جامع بررسی می‌کنیم که خنک کننده مایع بهتر است یا بادی؟

انواع خنک کننده برای پردازنده (CPU) 

خنک کننده ابی بهتر است یا بادی؟ پیش از این در بلاگ تاپ رایان درباره بهترین خنک کننده های پردازنده و برندها و مدل‌های برتر آن صحبت کرده‌‎ایم. اما در این راهنما موضوع بحث انتخاب بین دو خنک کننده بادی و آبی است. اغلب کاربران با توجه به نوع کاربری و نیاز خود، یکی از این دو نوع خنک کننده را برای سیستم انتخاب می‌کنند. توجه به ویژگی‌های اصلی آن‌ها می‌تواند انتخاب بهترین خنک کننده را آسان‌تر کند.

معرفی خنک کننده بادی

یکی از گزینه‌هایی که هنگام خرید فن پردازنده در اختیار دارید، خنک کننده‌ بادی (Air Cooler) است. این خنک کننده برای حذف گرما در پردازنده از قدرت هوا استفاده می‌کند. بخش‌های اصلی این خنک کننده‌ها شامل یک هیت سینک از جنس مس یا آلومینیوم است که یک فن و خمیر حرارتی نیز در کنار آن قرار داده شده است. به دلیل وجود اختلاف دما، گرمای تولید شده توسط پردازنده به هیت سینک خنک کننده منتقل شده و بدین ترتیب پردازنده خنک می‌شود. خنک شدن پردازنده می‌تواند به بهبود عملکرد آن منجر شود. در نهایت نیز فن‌ها، گرمای جذب شده را پخش کرده و آن را به بیرون از فضای کیس هدایت می‌کنند. در حال حاضر در بسیاری از کامپیوتر‌ها از خنک کننده هوا استفاده می‌شود. زیرا در سیستم‌های معمولی و میان رده به دلیل فشار کمتر به پردازنده، خنک کننده‌های معمولی مناسب هستند. اما در زمان استفاده از قدرت حداکثری CPU به خنک کننده‌های پیشرفته‌تر نیاز خواهد بود.

فن پردازنده مایع دیپ کول DeepCool GAMMAXX L240 A-RGBمشاهده کالا

مزایای خنک کننده‌های بادی در سیستم‌ها

• خنک کننده‌های بادی شامل چند قطعه جداگانه نبوده و به همین دلیل امکان نصب آن‌ها به آسانی روی پردازنده وجود دارد.
• قیمت خنک کننده‌های بادی نسبت به مدل‌های آبی کمتر است.
• در برخی از مدل‌های پرچمدار، خنک کننده‌های بادی رقیب قدرتمندی برای خنک کننده‌های آبی هستند.

معایب خنک کننده‌های بادی

• خنک کننده‌های بادی صدای زیادی تولید می‌کنند.
• صدای زیاد فن می‌تواند در زمان بازی کردن در محیط های ساکت، آزاردهنده باشد.
• فضای زیادی در کیس اشغال می‌کنند.
• خنک کننده‌های بادی اغلب برای پردازنده مورد استفاده هستند.

انواع مختلف خنک کننده بادی

برای پاسخ دقیق‌تر به این سؤال که خنک کننده مایع بهتر است یا بادی، باید با انواع خنک کننده های بادی نیز آشنا شوید که عبارت‌اند از:

• خنک کننده های استوک: این نوع از خنک کننده‌های بادی از رایج‌ترین خنک کننده‌ها هستند که در کامپیوتر‌های شخصی استفاده می‌شوند. این سیستم اغلب در کنار پردازنده ارائه شده و شبیه فنجان‌های فلزی است.
• خنک کننده برجی: این نوع خنک کننده تغییرات بیشتری نسبت به نوع استوک داشته و در آن از یک هیت سینک به صورت مستقیم روی پردازنده استفاده شده است. خنک کننده‌ برجی قدرت بیشتری داشته و فضای بیشتری نیز در کیس اشغال می‌کند.
• خنک کننده اقتصادی: این نوع خنک کننده‌ها نسبت به انواع استوک بزرگتر و قوی‌تر هستند. با این حال، عملکرد آن‌ها نسبت به خنک کننده‌های برجی ضعیف‌تر است. دلیل آن نیز وجود یک هیت سینک نازک است که توسط شرکت‌های شخص ثالث تولید می‌شود. البته به دلیل اشغال فضای کم روی مادربرد و قیمت مناسب‌تر، طرفداران بیشتری دارد.

معرفی خنک کننده‌های آبی

انتخاب دیگری که برای تهیه فن پردازنده دارید، خرید واتر کولر CPU است. خنک کننده‌های مایع یا همان خنک کننده‌های آبی (Water Cooler) گزینه‌های جذاب‌تری برای کیس به شمار ‌می‌روند. انواع خنک کننده مایع شامل مداربسته و مدار باز است. البته اساس کار هر دو مدل یکسان بوده و در آن از یک بلوک خنک کننده متصل به پردازنده استفاده می‌شود. در این بین یک مایع نیز از پردازنده به رادیاتور رفته و مجدداً باز می‌گردد. این کار باعث کاهش دمای پردازنده خواهد شد. به بیان دیگر، کاهش دما در این خنک کننده‌ها تنها به فن متکی نبوده و برای مهار گرما از آب و مایعات مخصوص استفاده می‌شود. البته این نوع خنک سازی با خطراتی مانند نشت آب مواجه است.

در ادامه بررسی این که خنک کننده مایع بهتر است یا بادی، باید اشاره کنیم که در حال حاضر خنک کننده‌های مداربسته آبی کاربردی‌تر بوده و کاربران حرفه‌ای آن را ترجیح می‌دهند. با این حال، باید با خنک کننده بادی مقایسه شوند. در مقایسه خنک کننده مایع با خنک کننده بادی باید گفت، در خنک کننده آبی یک بلوک از طریق سطح فلزی روی پردازنده قرار گرفته و یک خمیر حرارتی نیز در بین این دو سطح قرار دارد. بلوک به دو لوله مختلف متصل بوده که یکی از آن‌ها دارای مایع خنک و دیگری مایع گرم است. لوله‌ها به یک رادیاتور متصل می‌شوند که در زیر آن‌ها چندین فن قرار دارد. رادیاتور مورد نظر باعث قرار دادن مایع گرم در معرض هوا شده و بدین ترتیب به خنک شدن پردازنده منجر می‌شود. مایع خنک شده مجدداً به بلوک خنک کننده منتقل و این چرخه همچنان ادامه پیدا می‌کند.

فن پردازنده گرین Fan Green GLACIER 360 STREAM-ARGBمشاهده کالا

مزایای استفاده از خنک کننده مایع

• خنک کننده‌های آبی سر و صدای کمتری نسبت به خنک کننده‌های بادی دارند.
• استفاده از خنک کننده‌های آبی می‌تواند جذابیت ظاهری کیس را چندین برابر کند.
• از خنک کننده‌های مایع در کیس‌های قدرتمند و پرچمدار استفاده می‌شود.
• برخی از خنک کننده‌های آبی از نوع مداربسته امکان خنک سازی کارت گرافیک را داشته و برای گیمر‌ها مناسب هستند.

معایب خنک کننده‌های مایع

• خنک کننده های مایع چندان کاربردی نبوده و امکان نشت مایع از لوله‌های آن وجود دارد.
• در صورتی که مایع درون لوله‌ها دچار نشتی شود، ممکن است قطعاتی از قبیل کارت گرافیک را با آسیب‌های جدی مواجه کند.
• در برخی موارد خنک کننده‌های بادی کیفیت بالاتری نسبت به خنک کننده‌های آبی دارند.
• قیمت خنک کننده‌های مایع نسبت به بادی بیشتر است.
• نصب مدل‌های مایع نسبت به مدل‌های بادی سخت‌تر است.

جدیدترین مدل‌های خنک کننده های آبی

پاسخ به این سؤال که خنک کننده مایع بهتر است یا بادی و انتخاب درست خنک کننده می‌تواند نیاز کاربر را برای مصارف مختلف مانند گیمینگ یا رندرینگ برطرف کند. کیفیت و عملکرد مناسب خنک کننده، داشتن قابلیت‌های منحصر به فرد مانند نورپردازی RGB، قیمت مناسب در بازار و... همگی روی انتخاب خنک کننده مناسب موثر هستند. اگر مایل به خرید واتر کولر CPU هستید، مدل‌های زیر را پیش رو دارید که می‌توانید بر اساس نیاز خود بهترین گزینه را انتخاب کنید:

• خنک کننده AIO: این نوع خنک کننده‌ها از رایج‌ترین خنک کننده‌های آبی هستند که نصب آسانی داشته و نشتی آب نیز در آن‌ها کمتر است. نحوه کارکرد این نوع خنک کننده همان سیستم رفت و برگشت آب گرم و سرد از پمپ به رادیاتور بوده که باعث خنک شدن پردازنده می‌شود. در صورتی که به طور مداوم به کار‌هایی مانند ویرایش ویدیو یا رندرینگ می‌پردازید، این خنک کننده‌ها می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
• خنک کننده آبی از نوع سفارشی: این نوع از خنک کننده‌ها به صورتی هستند که می‌توان بخشی از قطعات آن را به صورت شخصی طراحی و در نهایت مایع خنک کننده را به مخزن اضافه کرد. البته فرد باید تجربه کافی در این زمینه داشته باشد تا به مشکل نشتی آب برخورد نکند.
• خنک سازی با غوطه ور کردن در آب: گران‌ترین و به روزترین مدل از خنک کننده‌های آبی به نوعی است که باید کل سیستم را در آب غوطه ور کرد. البته در این مدل به جای آب از روغن‌های معدنی که توسط سازندگان تولید شده، استفاده می‌شود. این نوع خنک کننده بیشتر در سرور‌ها مورد استفاده است.

جمع بندی

انتخاب قطعه مناسب برای پردازنده یکی از کار‌های سختی است که اغلب کاربران سیستم‌های دسکتاپ با آن مواجه هستند. احتمالا شما نیز بین خرید خنک کننده آبی و بادی دچار تردید بودید. از نظر تئوری نمی‌توان گفت آیا خنک کننده مایع بهتر است یا بادی. در حالی که بسیاری از کاربران خنک کننده‌های بادی را یک انتخاب منطقی در نظر می‌گیرند. البته این موضوع برای گیمر‌ها و افرادی که به اور کلاک کردن پردازنده علاقه دارند، متفاوت است. زیرا در این صورت احتمالا به خنک کننده مایع مناسب نیاز خواهند داشت. مقایسه خنک کننده مایع با خنک کننده بادی می‌تواند انتخاب را آسان‌تر کند.