مانیتور گیمینگ

مانیتور گیمینگ

راهنمای خرید مانیتور گیمینگ

این روزها بیش از هر زمان دیگری به گیمینگ توجه می‌شود و دلیلش هم مشخص است: بازی‌های امروزی به قدری جذاب شده‌اند که شاید آن‌ها را با فیلم اشتباه بگیرید و به قدری سرگرم‌کننده هستند که می‌توانند ساعت‌ها شما را به خود سرگرم کنند بدون آنکه متوجه گذر زمان شوید. سابق بر این که توجه‌ها به این اندازه به گیمینگ معطوف نشده بود یک سیستم نسبتا قوی و یک مانیتور معمولی هم برای بازی کافی بود اما این روزها با وجود نیازهای مختلف گیمرها و البته پیش‌نیازهای خود بازی‌ها، قطعاتی هم به بازار عرضه می‌شوند که مختص گیمینگ یا بازی هستند مثل مانیتور گیمینگ، کیبورد و موس گیمینگ، مادربرد گیمینگ و از این قبیل. ما در بخش «راهنمای خرید مانیتور» راجع به مانیتورهای گیمینگ هم صحبت کرده‌ایم اما در اینجا قصد داریم با جزئیات بیشتری به آن بپردازیم. 

یک مانیتور گیمینگ چه مشخصاتی باید داشته باشد؟

اگر قصدتان خرید مانیتور گیمینگ است به طور قطع نیاز دارید بدانید که یک مانیتور گیمینگ خوب چه مشخصاتی باید داشته باشد تا احیانا در خریدتان دچار اشتباه نشوید. بر این اساس باید بگوییم موارد زیر را باید مد نظر داشته باشید: 

1. وضوح تصویری (رزولوشن) 

2. سرعت بازآوری تصویر (ریفرش ریت) 

3. زمان پاسخ (Response Time) 

4. میزان پوشش طیف رنگ‌ها

5. اندازه یا همان سایز مانیتور

همچنین شما عزیزان برای اطلاع از مزایا و معایب مانیتور استوک و خرید انواع مدل‌های آن می‌توانید با کارشناسان ما در تاپ رایان در ارتباط باشید.

وضوح تصویری (رزولوشن)

به تعداد پیکسل‌هایی گفته می‌شود که یک مانیتور می‌تواند در عرض و طول خود نشان دهد مثلا وقتی می‌گویند وضوح تصویری یک مانیتور ۱۹۲۰*۱۰۸۰ است مقصود این است که تعداد پیکسل‌های آن مانیتور در حالت نیتیو (Native) ۱۹۲۰ پیکسل در عرض و ۱۰۸۰ پیکسل در طول است. اگر این دو رقم را در یکدیگر ضرب کنید به عدد حدود ۲ میلیون خواهید رسید که به این معناست که صفحه نمایش مانیتور مربوطه حدود ۲ میلیون پیکسل دارد. 

وضوح تصویری ۱۹۲۰*۱۰۸۰ در واقع همان وضوح تصویری Full HD است که حداقل استاندارد لازم برای تجهیزات گیمینگ است یعنی اگر وضوح تصویری مانیتوری کمتر از این باشد دیگر به درد گیمینگ نمی‌خورد. اما در مورد حالت نیتیو (Native) باید بگوییم هر مانیتوری از یک سری وضوح‌های تصویری پشتیبانی می‌کند اما فقط یکی از آن‌هاست که با وضوح تصویری واقعی مانیتور یعنی آن تعداد پیکسلی که مانیتور عملا می‌تواند در طول و عرض نشان دهد منطبق می‌شود. به این وضوح تصویری اصطلاحا وضوح تصویری نیتیو (Native) گفته می‌شود که در آن تصویر کاملا شفاف و واضح به نظر می‌رسد و با ابعاد صفحه نمایش مانیتور نیز منطبق است. 

آیا برای یک مانیتور گیمینگ وضوح تصویری بالاتر، بهتر است؟

به طور قطع بله! چون هر چقدر وضوح تصویری بالاتر باشد تصویر شفاف‌تر خواهد بود و جزئیات بیشتری را می‌توان در آن دید و این همان چیزی است که برای بسیاری از گیمرها اهمیت دارد. همچنین در وضوح‌های تصویری بالاتر به دلیل وجود پیکسل‌های بیشتر با زوم کردن روی یک تصویر کیفیت آن کمتر از بین می‌رود. به هر حال در اینجا باید به یک نکته توجه کنید آن هم اینکه کارت گرافیک شما هم باید به اندازه‌ای قوی باشد که بتواند تعداد پیکسل‌های بیشتر را مدیریت کند. 

اگر کارت گرافیک‌‌تان خیلی قوی نباشد ممکن است بتواند بازی‌ها را در وضوح تصویری Full HD به شکلی قابل قبول اجرا کند اما اگر مانیتوری بخرید که وضوح تصویری آن ۲K یا ۴K است آن وقت عملا تعداد پیکسل‌ها افزایش یافته و ممکن است کارت گرافیک‌تان نتواند بازی‌ها را به همان روانی که قبلا اجرا می‌کرد، اجرا کند. در چنین مواردی دو راه حل وجود دارد: یا اینکه از همان مانیتور قبلی خود که وضوح تصویری‌اش Full HD است استفاده کنید یا اینکه کارت گرافیک‌تان را ارتقا دهید یا به زبان ساده‌تر یک کارت گرافیک قوی‌تر خریداری کنید. 

سرعت بازآوری تصویر (ریفرش ریت)

سرعت بازآوری تصویر یا ریفرش ریت تعداد دفعاتی است که یک مانیتور می‌تواند در واحد ثانیه تصویری را روی صفحه نشان دهد. مثلا اگر گفته می‌شود ریفرش ریت مانیتوری ۶۰ هرتز است به این معناست که آن مانیتور می‌تواند در یک ثانیه شصت بار تصویری را روی صفحه نشان دهد. این تعداد هر چقدر بیشتر باشد یا به عبارت دیگر هر چقدر ریفرش ریت بالاتر باشد تصویر شفاف‌تر به نظر خواهد رسید و مهم‌تر از آن، حرکت‌ها طبیعی‌تر جلوه خواهند کرد به این معنا که در حرکت‌های سریع که معمولا در بازی‌ها اتفاق می‌افتد تصویر به طور لحظه‌ای مات نخواهد شد یا ردی پشت حرکت‌ها به جا نخواهد ماند. این باعث می‌شود تمرکز شما روی بازی که به خصوص در لحظات نفس‌گیر بازی‌ها بیشتر به آن احتیاج دارید از بین نرود. 

با اینکه ریفرش ریت استاندارد برای اجرای بازی‌ها ۶۰ هرتز است اما آن چیزی که پیشنهاد می‌شود ریفرش ریت ۱۲۰ یا ۱۴۰ هرتز است. البته مانیتورهایی با ریفرش ریت بالای ۳۰۰ هرتز هم وجود دارند که بیشتر به درد گیمرهای حرفه‌ای می‌خورند یعنی آن‌هایی که در بازی‌ها و تورنومنت‌های آنلاین شرکت می‌کنند و حتی عکس‌العمل‌های لحظه‌ای هم برایشان حیاتی است. برای اطلاع از ریفرش ریت یک مانیتور می‌توانید به صفحه مشخصات آن مانیتور در وبسایت‌های فروشگاهی یا سایت سازنده‌اش مراجعه کنید. 

جالب است بدانید ریفرش ریت روی هر حرکتی تاثیر می‌گذارد و نه فقط حرکت‌ها در بازی‌ها. این یعنی در مانیتوری که ریفرش ریت بالایی داشته باشد حتی حرکت موس نیز روان‌تر خواهد بود و همچنین در فیلم‌ها اگر با فریم ریت بالا ضبط شده باشند حرکت‌ها روان‌تر دیده خواهند شد. فقط دقت داشته باشید که یک مانیتور ممکن است از یک یا چند ریفرش ریت پشتیبانی کند اما آن عددی که به عنوان ریفرش ریت آن ذکر می‌شود ریفرش ریتش در وضوح تصویری نیتیو (Native) است که راجع به آن در بالا صحبت کردیم. حتی اگر مانیتور از ریفرش ریت‌های بالاتر هم پشتیبانی کند بهترین وضوح تصویری و ریفرش ریت آن زمانی است که در حالت نیتیو خود باشد. 

زمان پاسخ (Response Time)

می‌گویند زمان پاسخ ۵ میلی‌ثانیه‌ای هم برای بازی‌ها کافی است و این حرف غلطی نیست منتها زمان پاسخ کمتر بهتر است و برای بازی‌ها مانیتوری با زمان پاسخ بین ۱ تا ۳ میلی‌ثانیه پیشنهاد می‌شود. زمان پاسخ بر خلاف ریفرش ریت هر چقدر کمتر باشد بهتر است ولی تاثیرش تقریبا مثل ریفرش ریت است یعنی هر چقدر کمتر باشد حرکت‌ها روان‌تر و طبیعی‌تر جلوه خواهند کرد و از ماتی تصویر در حرکت‌های سریع یا به جا ماندن رد پشت حرکت هر چند لحظه‌ای جلوگیری به عمل خواهد آمد. بد نیست بدانید حتی مانیتورهای گیمینگی وجود دارند که زمان پاسخ آن‌ها یک دهم میلی‌ثانیه است که برای انجام بازی و حتی شرکت در بازی‌ها و تورنومنت‌های آنلاین عالی است ولی قیمت این مانیتورها هم ممکن است بسته به دیگر مشخصات‌شان تا چندین برابر بیشتر از مانیتورهای گیمینگ معمولی باشد. 

میزان پوشش طیف رنگ‌ها

کمتر به آن توجه می‌شود ولی اهمیت آن کمتر از وضوح تصویری یا موارد دیگری که در بالا ذکر کردیم نیست. هر چقدر مانیتوری بتواند طیف رنگ‌های sRGB را بیشتر پوشش دهد عملکرد آن در بازتولید رنگ‌ها بهتر خواهد بود یا به عبارت دیگر رنگ‌ها را دقیق‌تر نشان خواهد داد که باعث می‌شود رنگ‌ها جلوه بیشتری داشته باشند و زنده‌تر به نظر برسند. یک مانیتور گیمینگ باید بتواند طیف رنگ‌های sRGB را تا صد در صد پوشش دهد. این حداقل موردنیاز است اما اگر از این بیشتر بود که چه بهتر! مثلا مانیتور OLED طیف رنگ‌های sRGB را تا ۱۳۳٪ پوشش می‌دهد و در حال حاضر بهترین کیفیت را در مقایسه با مانیتورهای دیگر که از فناوری‌های دیگر استفاده می‌کنند دارد اما قیمت‌ آن هم به طور نسبی و حتی بعضی مواقع تا چند برابر بیشتر است. 

اگر میزان پوشش طیف رنگ‌های sRGB زیر صد در صد باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ معمولا اگر اینطور باشد مانیتور طیف رنگ‌های sRGB را تا ۶۲٪ پوشش خواهد داد که در این صورت رنگ‌ها انگار به رنگ خاکستری متمایل می‌شوند و به اصطلاح حالت رنگ‌ پریده پیدا می‌کنند (در مقایسه با مانیتورهایی که این طیف رنگ‌ها را تا صد در صد پوشش می‌دهند). 

اندازه یا سایز مانیتور

کاملا سلیقه‌ای است ولی بدون شک هر چقدر صفحه نمایش مانیتور بزرگتر و عریض‌تر باشد از بازی لذت بیشتری خواهید برد. اندازه صفحه نمایش ارتباط مستقیمی با وضوح تصویری آن ندارد یعنی شاید شما مانیتوری پیدا کنید که اندازه آن به طور نسبی کوچکتر باشد ولی از وضوح‌های تصویری بالاتر مثل 2K یا 4K پشتیبانی کند اما در مورد مانیتورهای بزرگتر باید بگوییم این امر بیشتر به یک قطعیت تبدیل می‌شود یعنی مانیتورهای بزرگتر حتما از وضوح‌های تصویری بالاتر هم پشتیبانی می‌کنند یا بهتر است بگوییم وضوح تصویری نیتیو (Native) آن‌ها که قبلا در مورد آن صبحت کردیم یکی از وضوح‌های تصویری 2K ، 4K یا چیزی مابین آن‌هاست. بنابراین اگر مانیتور بزرگ انتخاب می‌کنید باید حتما کارت گرافیک قوی هم داشته باشید که قدرت پردازش پیکسل‌های بیشتر را داشته باشد. 

اندازه مانیتوری که مناسب گیمینگ باشد چقدر است؟

همانطور که گفتیم کاملا سلیقه‌ای است اما یک مانیتور مخصوص گیمینگ بهتر است از ۲۲ اینچ کوچکتر نباشد. اگر بزرگتر باشد که چه بهتر؛ مثلا اندازه ۲۴.۲۷ یا حتی ۳۲ اینچ هم خوب هستند؛ شاید باور نکنید ولی مانیتور ۵۵ اینچ هم داریم که به اندازه یک تلویزیون بزرگ خانگی است ولی از یک طرف قیمتش سر به فلک می‌گذارد و از طرف دیگر چنین اندازه بزرگی در بیشتر موارد ضروری نیست. به هر حال یادتان باشد اگر مانیتور بزرگتری انتخاب می‌کنید که وضوح تصویری بالاتری دارد از عملکرد کارت گرافیک‌تان در آن وضوح تصویری اطمینان حاصل کنید و اگر قدرت کافی را نداشت کارت گرافیک‌تان را هم ارتقاء دهید. 

آیا پنل صفحه نمایش مانیتور در گیمینگ تاثیر دارد؟

بله دارد! مانیتورهای LCD دارای یکی از سه پنل TN، VA و IPS هستند. فناوری این سه پنل تا حدودی به یکدیگر شباهت دارد یعنی در هر سه از یک منبع نور و اعمال بار الکتریکی به کریستال‌های مایع برای تشکیل تصویر روی صفحه نمایش استفاده می‌شود اما تفاوت‌هایی هم بین آن‌هاست که بیشتر به جهت گرفتن کریستال‌ها مربوط می‌شود. به طور خلاصه باید بگوییم مانیتورهایی با پنل TN کمترین کیفیت را دارند و اصلا به درد گیمینگ نمی‌خورند. دلیل اصلی‌اش هم این است که عملکرد آن‌ها در بازتولید رنگ‌ها ضعیف‌تر است و زاویه دید محدودی هم دارند یعنی اگر شما کمی با مانیتور زاویه پیدا کنید انگار روی رنگ‌ها سایه می‌افتد و به رنگ خاکستری متمایل می‌شوند.

برای مشاهده محصولات مرتبط : مانیتور ال جی

مانیتورهایی با پنل VA بهترین پادنمایی (کانترست) را دارند و این یعنی عملکرد آن‌ها در نمایش رنگ‌های تیره به خصوص رنگ مشکی بهتر است ولی در مقایسه با مانیتورهای IPS هم عملکرد ضعیف‌تری در نمایش رنگ‌ها و هم زاویه دید محدودتری دارند. مانیتورهایی که پنل آن‌ها IPS است بین مانیتورهای LCD بهترین عملکرد در نمایش رنگ‌ها و بهترین زاویه دید را دارند. زاویه دید مانیتورهای IPS تقریبا ۱۸۰ درجه است و این یعنی اگر نسبت به مانیتور کاملا در راستای افق قرار بگیرید یا به زبان بهتر، مانیتور را کاملا از بغل نگاه کنید باز هم هیچ تغییری در رنگ‌های آن بوجود نخواهد آمد یا رنگ‌ها سایه‌دار نخواهند شد. 

بین مانیتورهای TN، VA و IPS بهترین انتخاب برای گیمینگ مانیتورهای IPS هستند چرا که از یک طرف بهترین کیفیت را دارند و از طرف دیگر قیمت‌شان هم منطقی است (خیلی زیاد نیست). همچنین به طور نسبی از ریفرش ریت‌های بالاتر و زمان پاسخ کمتری پشتیبانی می‌کنند که در گیمینگ مهم است. البته باید بگوییم برخی از مانیتورهای IPS هم هستند که طیف رنگ‌های sRGB را تا صد در صد پوشش نمی‌دهند. قبل از خرید حتما این موضوع را در وبسایت فروشگاهی که می‌خواهید از آن خرید کنید چک کنید و اگر آنجا اطلاعاتی در این مورد پیدا نکردید به صفحه آن مانیتور در وبسایت سازنده‌اش مراجعه کنید. در آنجا حتما اطلاعات موردنیازتان را پیدا خواهید کرد. 

با تمام اینها اگر قیمت مانیتورهای IPS برایتان زیاد است مانیتورهای VA می‌توانند به عنوان انتخاب بعدی شما مطرح شوند. هر چند که مانیتورهای VA کیفیت و زاویه دید مانتیورهای IPS را ندارند ولی به طور نسبی عملکردشان در تولید رنگ‌های تیره بهتر است و تا حدودی ارزان‌تر هستند. ما همچنان این مانیتورها را برای گیمینگ توصیه نمی‌کنیم ولی اگر بودجه‌تان برای خرید مانیتورهای IPS کافی نیست حداقل برای گیمینگ مانیتورهای VA انتخاب بهتری نسبت به مانیتورهای TN هستند. جالب است بدانید حتی برخی از کاربران مانیتورهای TN را نه تنها برای گیمینگ بلکه برای مصارف خانگی و اداری هم مناسب نمی‌دانند! 

آیا مانیتورهای OLED برای بازی مناسبند؟

به طور قطع بله؛ مانیتورهای OLED از فناوری متفاوتی برای نمایش تصویر استفاده می‌کنند. در این مانیتورها به جای کریستال‌های مایع و یک منبع نور که از پشت به آن‌ها می‌تابد، میلیون‌ها سلول LED در سرتاسر صفحه نمایشگر پراکنده شده‌اند که هر کدام به خودی خود می‌تواند رنگ متفاوتی داشته باشد یا برای تولید رنگ مشکی خاموش شود. به همین دلیل هم هست که عملکرد این مانیتورها در تولید رنگ‌های تیره و به خصوص رنگ مشکی بهتر است چرا که دیگر منبع نوری در پشت مانیتور قرار نگرفته که با تابشش کار را خراب کند و سیاه را به خاکستری به مایل به سیاه تبدیل کند! 

مانیتورهای OLED طیف رنگ‌های sRGB را تا ۱۳۳٪ پوشش می‌دهند و این یعنی عملکرد آن‌ها در بازتولید رنگ‌ها و همچنین دقت‌شان در این کار حتی از مانیتورهای IPS هم بیشتر است. پس از لحاظ کیفیت تصویر به طور قطع مانیتورهای OLED بهترند. از لحاظ ریفرش ریت و زمان پاسخ، باور عمومی بر این است که مانیتورهای IPS بهترند که تا حدودی درست هم هست اما باید بگوییم حتی مانیتورهای OLED معمولی هم از ریفرش ریت ۶۰ هرتز و زمان پاسخ ۵ میلیٍثانیه‌ای که حداقل موردنیاز برای گیمینگ است پشتیبانی می‌کنند به اضافه اینکه برخی مانیتورهای OLED هم در بازار هستند که ریفرش ریت بهتر (نزدیک به ۱۲۰ هرتز) و زمان پاسخ کمتری دارند و شاید حتی باور نکنید ولی مانیتورهای OLED در راه هستند که زمان پاسخ آن‌ها یک دهم میلی‌ثانیه و ریفرش ریت‌شان بالای ۵۰۰ هرتز است. 

تنها چیزی که در مورد مانیتورهای OLED باید به خاطر بسپارید آن است که قیمت آن‌ها به طور محسوسی از مانیتورهای IPS بیشتر است که بعضی مواقع با توجه به اندازه و امکانات‌شان حتی به چند برابر هم می‌رسد. همچنین مانیتورهای OLED بر خلاف مانیتورهای IPS دارای روکش مات نیستند لذا صفحه نمایش آن‌ها نورهای محیطی را بیشتر منعکس می‌کند و اگر در محیط پرنوری باشید دیدن محتویات صفحه نمایشگر مشکل‌تر می‌شود. این بعضی مواقع می‌تواند در بازی‌ها مشکل‌ساز شود چه بسا شما بخواهید بخشی از صفحه بازی را با جزئیاتش ببینید اما انعکاس نورهای محیطی مانع شود. البته این مشکل را می‌توان با بالا بردن شدت روشنایی صفحه نمایشگر به مقادیر ۵۰۰ یا ۶۰۰ nits یا بیشتر از آن تا حدودی حل کرد ولی نه به طور کامل و ضمنا خود مانیتور هم باید از این میزان روشنایی صفحه پشتیبانی کند. 

بهترین مانیتور برای گیمینگ بین مانیتورهای TN، VA، IPS و OLED

بهترین مانیتور برای گیمینگ یعنی مانیتوری که هم کیفیتی خوب داشته باشد و هم قیمتی منطقی، مانیتوری است که پنل آن IPS باشد. اگر هزینه برایتان مسئله‌ای نیست ولی کیفیت صفحه نمایشگر خیلی برایتان مهم است مانیتورهای OLED انتخاب بهتری برای شما خواهند بود. اگر می‌خواهید کمترین هزینه را پرداخت کنید (البته به طور نسبی) و روی کیفیت صفحه نمایش هم آنقدرها حساس نیستید آن وقت مانیتورهای VA انتخاب بهتری برای شما هستند اما یادتان باشد همیشه به عنوان آخرین راه حل به مانیتورهای VA فکر کنید چون این مانیتورها نه زاویه دید مانیتورهای IPS را دارند و نه کیفیت آن‌ها در بازتولید رنگ‌ها. با توجه به آنچه گفتیم بهترین مانیتور برای گیمینگ، اول مانیتورهای IPS، بعد از آن مانیتورهای OLED و در آخر مانیتورهای VA هستند اما مانیتورهای TN برای گیمینگ پیشنهاد نمی‌شوند. 

آیا مانیتورهای خمیده برای بازی مناسبند؟

جواب این سوال هم بله است! و حتی باید بگوییم مانیتور خمیده برای بازی مناسب‌تر از مانیتورهای تخت یا همان فلَت است چون به دلیل انحنایی که دارند نوعی احساس سه بعدی بودن تصویر یا بهتر بگوییم در مرکز تصویر بودن را برای شما تداعی می‌کند و می‌تواند لذت بازی یا حتی فیلم دیدن را برای شما دو چندان کند. البته این هم به میزان انحنای آن‌ها بستگی دارد و هر چقدر بیشتر باشد احساس در مرکز تصویر بودن هم بیشتر خواهد بود. در واقع این مانیتورها با انحنایی که دارند به نوعی پروسه دیدن در دنیای واقعی را شبیه‌سازی می‌کنند (اشیاء روبرو دورتر و اشیاء اطراف به زاویه دید شما نزدیک‌تر می‌شوند) و به همین دلیل هم هست که تصاویر در آن‌ها تا حدودی سهّبعدی جلوه می‌کنند.

مانیتورهای فوق عریض (Ultrawide) چطور؟

مانیتورهای فوق عریض یا اولترا واید هم برای بازی مناسبند چرا که افزایش عرض صفحه بازی یا بهتر بگوییم دید عرضی در بسیاری از بازی‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد. مثلا در بازی‌های مسابقه‌ای می‌توانید عرض بیشتری از جاده را ببینید و همین‌طور رقبای بیشتری در میدان دید شما قرار خواهند گرفت. در بازی‌های حادثه‌ای هم تقریبا به همین شکل است؛ با افزایش دید عرضی، مناظر و البته دشمنان بیشتری در میدان دید شما قرار خواهند گرفت که می‌تواند در تصمیم‌گیری‌هایتان برای مقابله با آن‌ها موثر باشد. در بازی‌های استراتژی هم وقتی عرض صفحه نمایش زیاد باشد دیگر شاید برای دیدن پایگاه دشمن یا تحرکات آن‌ها نیازی نباشد که مرتب اسکرول کنید چون همیشه آن‌ها را در تصویر دارید. 

البته در مورد مانیتور Ultrawide یا فوق عریض باید به دو نکته توجه کنید. اول اینکه تعداد پیکسل‌های یک مانیتور فوق عریض همانطور که انتظار می‌رود در عرض بیشتر است. نسبت عرض به طول در یک مانیتور عریض معمولی 16:9 است و در وضوح تصویری Full HD تعداد پیکسل‌های آن در عرض ۱۹۲۰ و در طول ۱۰۸۰ پیکسل خواهد بود. این در حالی است که نسبت عرض به طول در یک مانیتور فوق عریض 21:9 است و در همین وضوح تصویری (Full HD) تعداد پیکسل‌های آن در عرض ۲۵۶۰ پیکسل است (۶۶۰ پیکسل بیشتر) اما در طول همان تعداد پیکسل یعنی ۱۰۸۰ پیکسل را دارد. تعداد کل پیکسل‌های یک مانیتور عریض معمولی با وضوح تصویری Full HD حدودا ۲ میلیون پیکسل و یک مانیتور فوق عریض با همین وضوح تصویری حدود ۲ میلیون و هفتصد هزار پیکسل است یعنی تقریبا هفتصد هزار پیکسل بیشتر. 

برای اینکه کارت گرافیک شما بتواند همانند قبل بازی‌ها را روان اجرا کند یا باید به اندازه‌ای قوی باشد که بتواند این تعداد پیکسل اضافه را پردازش کند یا اینکه باید آن را ارتقاء دهید (یک کارت گرافیک قوی‌تر بخرید). دومین موردی که باید به خاطر بسپارید آن است که تمام بازی‌ها از نسبت عرض به طول ۲۱:۹ پشتیبانی نمی‌کنند و در این صورت یا دو طرف صفحه کشیده می‌شود و کاراکترها و کلا هر چیز دیگری در بازی به همان میزان پهن‌تر خواهند شد یا اینکه بازی با همان نسبت 16:9 اجرا شده و دو طرف صفحه نمایش خالی می‌ماند. 

ملاحظات دیگر

مانیتورهای گیمینگ علاوه بر اینکه در یک سری مشخصات مثل وضوح تصویری، ریفرش ریت و زمان پاسخ با دیگر مانیتورها مشترکند اما روی یک سری از مشخصات در آن‌ها تاکید شده یا حتی امکاناتی مرتبط با گیمینگ دارند که مانیتورهای معمولی ندارند و به همین دلیل هم هست که به آن‌ها مانیتور گیمینگ می‌گویند. در اینجا باید بگوییم مشخصاتی از این مانیتورها که روی آن‌ها تاکید شده ممکن است در مانیتورهای دیگر هم موجود باشند اما وجود این مشخصات در مانیتورهای گیمینگ تقریبا یک ضرورت به حساب می‌آید و باعث بهبود پروسه گیمینگ یا بهبود شرایط کار با آن‌ها می‌شود. برخی از این مشخصات به ترتیب زیرند: 

-    نورپردازی 

-    استفاده از فناوری Adaptive Sync که با یکی از نام‌های AMD Free Sync یا G-Sync شناخته می‌شود. 

-    استفاده از فناوری Flicker Free برای جلوگیری از پرش‌های نامرئی تصویر و خستگی چشم

-    استفاده از فناوری Black Equalizerکه باعث نمایش واضح‌تر محیط‌های تاریک می‌شود. 

-    استفاده از فناوری HDR

-    استفاده از کلیدهای سخت‌افزاری برای نمایش تعداد فریم‌ها در ثانیه، مگسک تیراندازی و از این قبیل

-    استفاده از فناوری Eye Care یا فناوری‌های مشابه برای کاهش میزان نور آبی مانیتور و عوارض مربوط به آن مثل کم‌خوابی

نورپردازی در مانیتورهای گیمینگ

این یکی از آن امکاناتی است که فقط مختص مانیتورهای گیمینگ است و هر چند که به صورت مستقیم در پروسه گیمینگ تاثیری ندارد اما زیبایی ظاهری مانیتور گیمینگ را به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. برای نورپردازی مانیتور از همان نورهای RGB که در سایر قطعات گیمینگ بعضا وجود دارند استفاده می‌شود. این نورپردازی معمولا در پشت مانیتور دیده می‌شود و جلوه بسیار زیبایی به آن می‌دهد طوری که هر کس از پشت مانیتور را ببیند می‌تواند تشخیص دهد که این مانیتور یک مانیتور گیمینگ است! البته این نورپردازی در تمام مانیتورهای گیمینگ دیده نمی‌شود و فعلا فقط برخی از برندها مثل ایسوس، ام اس آی و گیگابایت از آن در مانیتورهای گیمینگ‌شان استفاده کرده‌اند. 

استفاده از فناوری Adaptive Sync

فناوری Adaptive Sync تحت یکی از دو نام AMD Free Sync یا G-Sync در مانیتورها دیده می‌شود که اولی متعلق به شرکت AMD و دومی متعلق به شرکت انویدیا است. در واقع این دو فناوری هر دو بر پایه فناوری Adaptive Sync هستند و هر دو هم یک کار را انجام می‌دهند. آن کار چیست؟! خب! در یک کلام باید بگوییم ایجاد توازن بین فریم‌های دریافتی از کارت گرافیک و ریفرش ریت مانیتور طوری که این دو دقیقا مطابق یکدیگر با بهتر بگوییم مساوی یکدیگر شوند. اما چرا چنین چیزی ضرورت دارد؟ 

در جواب به سوال بالا باید بگوییم اگر تعداد فریم‌های دریافتی از کارت گرافیک کمتر از ریفرش ریت مانیتور شود آن وقت حرکت‌ها در بازی دچار وقفه‌های لحظه‌ای یا اصطلاحا لگ می‌شوند و لذت بازی را از کاربر می‌گیرند. اگر تعداد فریم‌های دریافتی از کارت گرافیک بیشتر از ریفرش ریت مانیتور شود آن وقت تصویر اصطلاحا دچار پارگی (Tearing) می‌شود و می‌توان خطوطی را که نشانه این پارگی هستند در عرض مانیتور دید. برای اینکه چنین اتفاقاتی نیافتد باید در صورت بیشتر شدن تعداد فریم‌های دریافتی از کارت گرافیک از ریفرش ریت مانیتور، این تعداد کاهش یابد تا زمانی که با ریفرش ریت مانیتور مساوی شود و در صورت کمتر شدن، ریفرش ریت مانیتور کاهش یابد تا دوباره این دو با هم مساوی شوند و این دقیقا همان کاری است که فناوری AMD Free Sync و G-Sync انجام می‌دهند. این دو فناوری بیشتر در مانیتورهای گیمینگ دیده می‌شوند و وجودشان هم به دلایلی که در بالا ذکر شد ضروری است. 

استفاده از فناوری Flicker Free

مختص مانیتورهای گیمینگ نیست و در مانیتورهای دیگر هم بعضا دیده می‌شود. فناوری Flicker Free که با نام Anti-Flicker نیز شناخته می‌شود از پرش‌های نامرئی تصویر که بعضی مواقع از آن به عنوان لرزش تصویر نیز یاد می‌شود، جلوگیری می‌کند. وجود این فناوری باعث می‌شود کار کردن با مانیتور برای ساعت‌های طولانی که معمولا در گیمینگ هم اتفاق می‌افتد خسته‌کننده نشود یا بهتر بگوییم باعث خستگی مفرط چشم‌ها نشود. 

استفاده از فناوری Black Equalizer

به جرات می‌توانیم بگوییم فقط در مانیتورهای گیمینگ از آن استفاده می‌شود و استفاده از آن همانطور که از نامش هم پیداست (برابرساز رنگ مشکی) باعث می‌شود صحنه‌های تاریک در بازی‌ها واضح‌تر دیده شوند. این مشکل یکی از مشکلات اساسی گیمرهاست که وقتی صفحه بازی تاریک می‌شود تشخیص دشمن یا اشیاء دیگر در صفحه مشکل شده و همین می‌تواند عاملی برای اشتباهات مکرر یا باختن در بازی شود. یک راه حل آن است که میزان روشنایی مانیتور را افزایش دهید تا بدین ترتیب نقاط تاریک بازی به خوبی دیده شوند اما مشکل اینجاست که اگر در بازی وارد یک صحنه پرنور شوید آن وقت زیاد بودن نور محیط برای شما تبدیل به یک مشکل خواهد شد! این کار هم که مرتب بخواهید روشنایی مانیتور را کم و زیاد کنید لذت یک بازی بی‌وقفه را از شما خواهد گرفت به اضافه اینکه در بازی‌های آنلاین اصلا وقت این کار را نخواهید داشت چون در این بازی‌ها حتی صدم ثانیه هم مهم است! 

کاری که فناوری Black Equalizer انجام می‌دهد ایجاد تغییر در میزان نور گامای رنگ‌های تیره است بدون آنکه به رنگ‌های دیگر کاری داشته باشد. این باعث می‌شود رنگ‌های تیره روشن‌تر و واضح‌تر به نظر برسند در حالی که هیچ تغییری در میزان روشنایی و کیفیت رنگ‌های روشن بوجود نخواهد آمد که باعث واضح‌تر دیده شدن محیط‌های تاریک و افزایش دقت گیمر بدون دستکاری در میزان روشنایی تصویر خواهد شد. البته آنطور که برخی از سایت‌های نقد و بررسی گفته‌اند این تغییر (تغییر در میزان نور گامای رنگ‌های تیره) تا حدودی کیفیت بخش‌های تیره تصویر را نیز از بین خواهد برد بنابراین بهتر است در استفاده از این قابلیت افراط نکنید. 

استفاده از فناوری HDR

ممکن است در مانیتورهای دیگر هم به کار رود ولی در صورت به کار رفتنش در مانیتورهای گیمینگ حتما به آن اشاره می‌شود (در صفحه مشخصات مانیتور در وبسایت سازنده‌اش). فناوری HDR فناوری نیست که مخصوص گیمینگ باشد و در تولید فیلم و حتی تلویزیون نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اینکه از مزیت‌های این فناوری بهره‌مند شوید هم باید محتوایی که از آن استفاده می‌کنید اعم از فیلم یا بازی از این فناوری پشتیبانی کند و هم مانیتورتان. اما فناوری HDR دقیقا چیست؟ 

HDR مخفف High Dynamic Range است (به معنای طیف پویای وسیع) و به زبان ساده امکان نمایش طیف وسیع‌تری از رنگ‌ها (سایه‌های بیشتر از هر رنگ) و همچنین روشن‌تر نشان دادن بخش‌های روشن و تیره‌تر نشان دادن بخش‌های تیره تصویر را به مانیتور یا هر نمایشگر دیگری می‌دهد که باعث می‌شود تصویر زنده‌تر و واقعی‌تر به نظر برسد. مجمع استانداردهای الکترونیکی ویدیو (VESA) که یک سازمان آمریکایی است سه استاندارد مختلف برای HDR معرفی کرده که اختلاف‌شان در میزان روشنایی تصویر و همچنین میزان پوشش طیف رنگ‌های DCI-P3 و BT. 709 است. در مورد طیف رنگ‌های BT. 709 باید بگوییم طیف رنگ‌هایی است که sRGB بر اساس آن تعریف شده و لذا شباهت این دو به یکدیگر بسیار زیاد است و اگر مثلا مانیتوری ۹۵٪ از یکی را پوشش دهد تقریبا به همان میزان هم از دیگری را پوشش خواهد داد. 

در مورد طیف رنگ‌های DCI-P3 باید بگوییم حرفه‌ای‌تر از sRGB است یا بهتر بگوییم وسیع‌تر از آن است پس اگر مثلا مانیتوری طیف رنگ‌های DCI-P3 را تا ۱۰۰٪ پوشش دهد حتما طیف رنگ‌های sRGB را بیشتر پوشش خواهد داد که واقعا همین طور هم هست. به عنوان مثال مانیتورهای OLED طیف رنگ‌های DCI-P3 را تا ۱۰۰٪ پوشش می‌دهند که در مورد طیف رنگ‌های sRGB به ۱۳۳٪ می‌رسد. اما استانداردهای VESA به ترتیب زیرند: 

استانداردهای VESA

همانطور که گفتیم VESA سه استاندارد مختلف برای فناوری HDR تعریف کرده که به ترتیب زیرند: 

استاندارد DisplayHDR ۴۰۰

-    حداقل میزان روشنایی تصویر: ۳۲۰ nits

-    حداکثر میزان روشنایی تصویر: ۴۰۰ nits

-    حداقل پوشش طیف رنگ‌های BT.790: ۹۵٪

استاندارد DisplayHDR ۶۰۰

-    حداقل میزان روشنایی تصویر: ۳۵۰ nits

-    حداکثر میزان روشنایی تصویر: ۶۰۰ nits

-    حداقل پوشش طیف رنگ‌های BT.790: ۹۹٪

-    حداقل پوشش طیف رنگ‌های DCI-P3: ۹۰٪

استاندارد DisplayHDR ۱۰۰۰

-    حداقل میزان روشنایی تصویر: ۶۰۰ nits

-    حداکثر میزان روشنایی تصویر: ۱۰۰۰ nits

-    حداقل پوشش طیف رنگ‌های BT.790: ۹۹٪

-    حداقل پوشش طیف رنگ‌های DCI-P3: ۹۰٪

اگر در مانیتوری از فناوری HDR استفاده شده باشد به احتمال زیاد در قالب یکی از این سه استاندارد است که حتما در صفحه مشخصات آن مانیتور ذکر می‌شود. همانطور که می‌بینید میزان پوشش طیف رنگ‌های BT. 790 که تقریبا مشابه sRGB است (sRGB بر پایه آن است) در تمام این استانداردها بین ۹۵ تا ۹۹ درصد و میزان روشنایی تصویر هم حداقل ۳۲۰ nits است که بسیار نزدیک به استاندارد لازم برای گیمینگ یعنی پوشش طیف رنگ‌های sRGB تا صد در صد و میزان روشنایی بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ nit است لذا اگر مانیتور شما یکی از این استانداردها را داشت می‌توانید مطمئن باشید که برای گیمینگ مناسب است. 

استفاده از فناوری Eye Care

به طور خلاصه فناوری Eye Care فناوری است که با کاهش میزان نور آبی مانیتور تجربه کاربری بهتری را برای کاربر رقم می‌زند و مانع از عوارض مربوط به این نور از جمله خستگی چشم، کم‌خوابی و سردرد می‌شود. همانطور که شاید بدانید از بین نورهایی که از مانیتور ساطع می‌شوند نور آبی از بقیه مضرتر است و می‌تواند در درازمدت به شبکیه و لنز چشم آسیب برساند لذا رساندن این نور به حداقل یا استفاده از مانیتوری که از فناوری Eye Care یا فناوری‌های مشابه استفاده می‌کند بالاخص برای گیمرها که ساعت‌های طولانی به مانیتور نگاه می‌کنند توصیه می‌شود. 

استفاده از کلیدهای سخت‌افزاری برای مقاصد گیمینگ

اگر دقت کرده باشید در قسمت پایینی یا کناری هر مانیتور تعدادی دکمه سخت‌افزاری وجود دارد که می‌شود از آن‌ها برای تنظیم رنگ، میزان روشنایی، پادنمایی (کانترست) و از این قبیل استفاده کرد. در برخی از مانیتورهای گیمینگ ابتکار جالبی صورت گرفته و آن هم اینکه از این دکمه‌ها می‌توان برای مقاصد گیمینگ استفاده کرد یا حتی ممکن است دکمه‌های جداگانه برای این کار در نظر گرفته شده باشد. مثلا شما می‌توانید مگسک تیراندازی را روی صفحه داشته باشید فارغ از اینکه در بازی چنین قابلیتی هست یا خیر. 

همچنین می‌توانید تعداد فریم‌های نمایش داده شده توسط مانیتور را در هر لحظه مثلا گوشه صفحه داشته باشید یا حتی از میزان استفاده از توان پردازنده اصلی یا گرافیکی در حین بازی نیز مطلع شوید. همانطور که می‌دانید برای داشتن چنین اطلاعاتی در حالت عادی باید نرم‌افزاری جداگانه نصب کنید که کارش همین باشد اما در مانیتورهایی که چنین قابلیتی دارند دیگر نیازی به نصب نرم‌افزار جداگانه نیست. این قابلیت از آن قابلیت‌هایی است که فقط در مانیتورهای گیمینگ وجود دارد و وجودش اساسا در مانیتورهای دیگر ضروری نیست. 

قیمت مانیتور گیمینگ

به طور معمول قیمت مانیتورهای گیمینگ از مانیتورهای معمولی بیشتر است. در مانیتورهای معمولی شاید ریفرش ریت‌های بالاتر یا زمان پاسخ کم اهمیتی نداشته باشد اما در مانیتورهای گیمینگ دارد. علاوه بر این در مانیتورهای گیمینگ از فناوری‌های مختلف برای بهبود شرایط بازی استفاده می‌شود که در مانیتورهای معمولی شاید اصلا نیازی به آن‌ها نباشد. قیمت یک مانیتور گیمینگ در بازارهای جهانی بسته به اندازه و کیفیت مانیتور و همچنین فناوری‌های به کار رفته در آن بین ۲۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار متغیر است و لذا تقریبا هر کاربری با بودجه تقریبا متوسط قادر به خریداری حداقل یکی از این مانیتورها هست.

سخن نهایی

چه از بازی‌های روی رایانه شخصی لذت ببرید یا یک گیمر کنسول باشید، تکمیل تنظیمات خود با یک مانیتور مخصوص گیمینگ مزایای متعددی دارد. از نرخ‌های تازه‌سازی بالا و فناوری‌های نرخ نوسازی متغیر مانند FreeSync استفاده کنید تا مطمئن شوید که هرگز پارگی صفحه را تجربه نمی‌کنید یا فریمی از صحنه های اکشن را از دست نمی‌دهید. برای گیمرهایی که مشتاق تاثیر بصری با وضوح بالا و صدای غنی هستند، اما مانیتور گیمینگ 4K با فناوریIPS  با رنگ‌های زیبا و صدای یکپارچه یک موهبت است. در پایان توجه شما را به جدول مشخصات کلی این محصولات جلب می‌کنیم: